Onderzoek oorsprong familie Martijn in de Zuidelijke Nederlanden

Twee eeuwen macht, malaise en migratie

Inleiding

Op 25 maart 2015 hield Robert Philippo een voordracht over de migratie uit de Zuidelijke Nederlanden naar het Noorden in de 16^e en 17^e eeuw. Het gaat om de gebieden van het huidige Noord Frankrijk en de aangrenzende gebieden in het Westen van België. Het is altijd een grensgebied geweest: de taalgrens tussen Romaanse dialecten (Waals en Frans) en Germaanse dialecten (Vlaams) loopt er dwars doorheen.

Het gebied  ligt eigenlijk op het drielandenpunt van Frankrijk, Duitsland, i.c. het Heilige Roomse Rijk en Groot Brittannië, waarvan het slechts ongeveer 40 km gescheiden is. Calais bleef tot 1559 een Brits steunpunt op het continent!

Dit gebied heeft vruchtbare landbouwgrond en door zijn ligging zijn er ook mogelijkheden voor handel en nijverheid.

 

Geschiedenis

Staatkundig

In de 15^e eeuw wisten de hertogen van Bourgondië door huwelijk, koop en erfenis de macht te verwerven in de graafschappen Artesië (Artois), Vlaanderen, Holland en Franche Comté en de hertogdommen Henegouwen (Hainaut), Brabant en Luxemburg. Karel V (1500-1558) erfde van zijn vader Filips de Schone in 1506 de Bourgondische erflanden, al viel Bourgondië zelf toen reeds weer onder de Franse kroon.

Van zijn grootvader, Maximiliaan van Oostenrijk erfde hij Ober- en Nieder Oesterreich, Tirol en Milaan en van zijn moeder, Johanna van Castilië Spanje, Zuid Italië en de Amerikaanse koloniën. Bovendien werd hij in 1519 tot keizer van Duitsland verkozen. Hij heerste dus over een wereldrijk waarin de zon niet onder ging.

Zijn streven was in dat rijk de absolute heerser te zijn en het Katholieke geloof daar te handhaven en in de koloniën te verspreiden.

De macht van de Katholieke (staats)kerk met eigen wetten, eigen belastingen en sociale controle versterkte de macht van de wereldlijke macht en omgekeerd. Kerk en staat vormden een eenheid.

Het is hem echter niet gelukt al deze verschillende staatjes en gebieden tot één staatkundige eenheid samen te voegen. De weerstand binnen en buiten zijn rijk was daarvoor te groot.

In de Nederlanden ontstonden interne conflicten met de adel, de steden en de bevolking over de macht, de belastingen en de godsdienst en externe met Frankrijk dat zich bedreigd voelde omdat het voor een groot deel door Habsburgse landen was omsloten.

Na het aftreden van Karel V in 1555, volgde zijn zoon Filips II hem op in Spanje, de Italiaanse bezittingen, de Nederlanden en de Franche Comté. De Duitse keurvorsten kozen Karel's broer Ferdinand tot keizer.

Het Habsburgse rijk werd dus onder een Spaanse en een Oostenrijkse  tak verdeeld.

Economisch en sociaal

In de late Middeleeuwen (14^e en 15^e eeuw) waren in Artesië en Vlaanderen rijke steden met een belangrijke textielindustrie: laken- en wandtapijtweverijen en later ook linnenindustrie: Arras (Atrecht), Tournai (Doornik), Ieper, Kortrijk. Brugge was een belangrijke handelsstad. Doordat het gebied een twistappel was tussen Frankrijk en de Habsburgers, verarmde het wegens het veelvuldig militaire optreden.

De oorlogen kostten veel geld, dus waren de belastingen hoog naast alle schade die moest worden hersteld. De locale landbouw produceerde te weinig graan om de bevolking te voeden. Het tekort werd aangevuld met graan uit de Baltische landen. In tijden van oorlog en bij grote droogte leidden de tekorten tot grote prijsverhogingen. Dit was o.a. in 1536, 1557 en 1566 het geval. Mede daardoor verzette de burgerij en de bevolking zich tegen het absolutistische optreden van Karel V en later Filips II en was zij ontvankelijk voor ideeën van de reformatie zoals die door Luther en later door Calvijn werden verkondigd. Dit lokte dan weer vervolging van de ketters uit met als gevolg vlucht en/of verbanning.

 

 

Migratiegolven

1^e kleine oorlog 1521-1540

Wanneer Luther in 1521 in Worms wordt veroordeeld, begint Karel V in zijn gebied de lutheranen te vervolgen. Dit zijn in eerste instantie geletterde lieden, o.a. afvallige monniken, waarvan er in 1523 enkele worden geëxecuteerd. In 1540 ontneemt Karel V de stad Gent alle privileges, omdat het stadsbestuur heeft geweigerd aan een bede, d.w.z. een belastingoplegging te voldoen. Dit was de aanleiding tot de eerste, kleine migratiegolf uit Antwerpen, Brugge en Gent.

De lutherse vluchtelingen gingen veelal naar Embden of Brandenburg.

1^e grote oorlog 1544-1550

Ook het gewone volk begon zich af te keren van de kerk met al zijn pracht en praal en snakte naar een Nieuw Jeruzalem op aarde waar iedereen hetzelfde zou zijn en bezit geen rol zou spelen. De Wederdopers of Anabaptisten waarvan opstanden in 1535 in Amsterdam en Munster waren neergeslagen, vonden nu ook aanhang in de Westhoek, Vlaanderen, Wallonië en Brabant. In eerste instantie weken zij uit naar Antwerpen, de Engelse Zuidoostkust en Londen; later naar Friesland en Duitsland.

2^e grote golf 1566-1576

Nadat Filips II in 1555 Karel V had opgevolgd, werd de strijd tegen de ketterij met nog grotere felheid voortgezet. Met het Concilie van Trente (1560) onderging de katholieke kerk van binnenuit een hervorming, waarbij aan tal van misstanden een einde werd gemaakt: de contra-reformatie.

 De weerstand tegen het streven van de koning naar volledige alleenheerschappij stuitte op steeds grotere weerstand bij de hogere en lagere adel.

Op 5 april 1566 vroegen de edelen aan de landvoogdes Margaretha van Parma in een verzoekschrift de ketterbestrijding te beperken en de Raad van State regeermacht te geven, maar deze verzoeken werden door Filips II afgewezen.

Doch ook het volk kwam in opstand wegens de crisis in de textielsector door toenemende concurrentie uit Engeland en hoge graanprijzen wegens een slechte oogst. Op 10 augustus 1566 sloeg in Steenvoorde (in de Vlaamse Westhoek) de vlam in de pan. Het volk bestormde en plunderde de kerken: de Beeldenstorm was losgebarsten. Deze beweging verspreidde zich razend snel binnen een week door heel Vlaanderen en bereikte een maand later zelfs Leeuwarden en Groningen. Als reactie hierop stuurde Filips II zijn veldheer Alva in 1567 naar de Nederlanden om de orde te herstellen.

Dit leidde tot een grote vluchtelingenstroom van naar schatting 50.000 vluchtelingen en meer dan 11.000 personen werden verbannen en hun goederen werden verbeurd verklaard. Administraties van kasselarijen waarin dit werd vastgelegd zijn bewaard gebleven. Brabanders  en Walen weken vaak uit naar Duitse gebieden; Vlamingen gingen vaak naar Engeland, waar ze dienst konden nemen op schepen van de Watergeuzen.

Ook in Frankrijk was het in deze periode zeer onrustig[1]. Tussen 1559 en 1589 heersten daar de godsdienstoorlogen. Het waren een katholieke en een calvinistische partij die elkaar bestreden.

Het ging niet alleen om godsdienstvrijheid, maar ook om de macht in het land. De laatste drie koningen van het huis Valois waren niet in staat intern een langdurige vrede te bewerkstelligen.

Het land was daardoor ernstig verzwakt. In 1589 werd Hendrik IV de eerste koning uit het huis Bourbon.

Hij was oorspronkelijk protestant, maar om politieke redenen werd hij weer katholiek. Hij bracht katholieke steden weer onder het gezag van de kroon en vaardigde in 1598 het Edict van Nantes uit, waarin de katholieke kerk staatskerk werd, maar de calvinisten toch beperkte vrijheden kregen.

Tot zijn dood in 1610 krabbelde  Frankrijk economisch weer op. Daarna laaiden de oorlogen met de (Spaanse) Habsburgers aan de Noord- en de Zuidgrens van Frankrijk weer op.

3^e grote golf 1583-1589

Alexander Farnese (1545–1592), hertog van Parma, zoon van de landvoogdes Margaretha, wordt in 1577 door Filips II tot landvoogd benoemd. Hij wist door diplomatiek en militair ingrijpen de Zuidelijke Nederlanden geheel onder Spaans gezag te krijgen. Brugge en Gent werden veroverd, ook Antwerpen viel in 1585. Wel bleven de forten Lillo en Liefkenshoek Staats, waardoor Antwerpen van de zee werd afgesneden. Ook de Oostelijke provincies van de Noordelijke Nederlanden werden veroverd. Alleen Zeeland, Holland, Friesland en de Veluwe waren nog in handen van de Staten-Generaal. Willem van Oranje werd in 1584 vermoord.

De bewoners van Vlaanderen en Brabant vertrokken massaal:

- Hondschoote van 18.000 naar 385 inwoners;

- in Gent en Brugge stonden 40% van de huizen leeg;

- Leuven van 17.00 naar 9.700 inwoners;

- op het platteland nam de bevolking met 80% af.

Naar schatting 50.000 mensen vluchtten naar het Noorden.

4^e grote golf 1590-1650

Tussen 1590 en 1600 veroverde Prins Maurits een aantal steden in het Oosten en het Noorden van de Republiek en in het Zuiden o.a. Breda (turfschip) en Sluis en Hulst in Zeeuws Vlaanderen. Na het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) laaide de strijd om het huidige Noord Brabant en Limburg weer op. Bij de vrede van Munster (1648) werden de Meierij van 's Hertogenbosch, Venlo en Maastricht aan de Republiek toegedeeld.

Men schat dat in de 17^e eeuw  10% van de totale (Noord) Nederlandse bevolking afkomstig was uit de Zuidelijke Nederlanden en wel voornamelijk in de steden van Holland en Zeeland.

- Leiden 67%;

- Middelburg 50%;

- Haarlem 45%;

- Rotterdam 40%;

- Amsterdam 33%.

---

[1] Zie voor een meer uitgebreide beschouwing "De Hugenoten" deel I in G.P. nr.59 jan.2010 p.9 en deel II in G.P. nr. 60 april 2010.

Na 1630 werden zij geleidelijk geassimileerd. Veel wevers uit Vlaanderen kwamen terecht in Leiden en Haarlem in de textielindustrie (weverijen), die daar al van oudsher bestond, maar zich nu flink uitbreidde. In een handelsstad als Dordrecht vond men meer mensen uit de Maasstreek.

5^e  Grote golf 1680-1720

Wie denkt dat na de vrede van Munster voor de Nederlanden een rustiger tijd aanbreekt, vergist zich. Hendrik IV had in Frankrijk het centraal gezag versterkt en ook de economische basis voor expansie gelegd. Gebieden in de periferie werden nadien onder het gezag van de centrale overheid in Parijs gebracht. Lodewijk XIV regeerde in Frankrijk van 1643 tot 1715 en ontwikkelde zich tot een waarlijk absolutische monarch. "L' état c'est moi".

Onder zijn bewind werden vele gebieden aan de Noord-, Oost- en Zuidgrens met wapengeweld  bij Frankrijk gevoegd.

Artesië (Artois) werd aan het eind van de Tachtigjarige Oorlog door de Fransen veroverd en in 1659 definitief bij Frankrijk ingelijfd. Het meest Westelijk deel van Vlaanderen werd in 1668 officieel bij Frankrijk gevoegd.

In 1672 brak opnieuw een oorlog uit tussen Frankrijk, gesteund door Engeland, Keulen en Munster tegen een coalitie van de Republiek, Spanje, de Duitse Keizer en Brandenburg. De oorlog te land werd voornamelijk in de Spaanse Nederlanden uitgevochten. Bij de vrede van Nijmegen in 1678 werd Valenciennes, maar ook de Franche Comté aan Frankrijk toegewezen.

 

Edict van Nantes                                                         Edict van Fontainebleau

In deze periode worden de rechten van de Hugenoten steeds verder ingeperkt. In 1685 wordt het Edict van Nantes opgeheven. Binnen 14 dagen moeten alle predikanten het land verlaten. De Hugenoten zelf moeten blijven, doch zij mogen slechts eenvoudige beroepen uitoefenen b.v. handswerklieden of soldaat zijn. Toch vluchtten er ongeveer 200.000, waarvan 50.000 tot 65.000 naar de Republiek. Zij vestigden zich in de eerste plaats in de steden van Holland en Zeeland, waar zij hulp kregen van de Waalse kerken die daar al bestonden.

De steden langs de IJssel die flink geleden hadden onder de Franse bezetting van 1672 gaven voordelen bij vestiging, zoals tijdelijke belastingvrijdom.

In 1688 begint Frankrijk een nieuwe veroveringsoorlog aan de Oostgrens (Palts) tegen een coalitie van de Keizer van Duitsland, Spanje, Engeland, Nederland en Brandenburg. Ook nu werd er weer gevochten in de Spaanse Nederlanden. De vrede van Rijswijk kwam in 1697. Maar in 1701 brak reeds de Spaanse Successieoorlog uit tussen Frankrijk en een coalitie van de Keizer van Duitsland, Engeland, Nederland, Pruisen en Savoye over de verdeling van de Spaanse Habsburgse landen die in handen van een kleinzoon van Lodewijk XIV dreigden te vallen. Het politiek evenwicht in Europa zou dan verloren gaan. De Spaanse Nederlanden waren weer oorlogstoneel, o.a. de slag bij Malplaquet in 1709. Bij de vredes van Utrecht en Rastatt (1713, 1714) werden de Zuidelijke Nederlanden aan Oostenrijk toegewezen.

Zoeken naar voorouders afkomstig uit de oude provincies Vlaanderen, Henegouwen en Artesië

Administratie typen:

a. kerkelijke administraties

Dit zijn de DTB-boeken; in het Frans Régistres de Baptême, Marriage, Sépulture, dus BMS geheten.

De oudste kerkregisters beginnen rond 1570. Verreweg de meeste zijn katholieke registers.

Hier en daar zijn nog enkele protestantse registers bewaard gebleven. Na 1685 doopten de protestanten thuis; er werden geen data genoteerd. Huwelijken en begrafenissen werden helemaal niet vastgelegd.

b.  notariële administraties

Dit zijn testamenten, verdeling van erfenissen, koop/verkoop van onroerend goed , etc. Deze stukken hebben betrekking op mensen met bezittingen. Zijn gaan verder terug dan de kerkboeken.

De mensen waren voor 1520  allemaal katholiek, daarna kan er een katholieke en een protestantse tak zijn ontstaan. Wanneer een deel van de familie wegtrok of vluchtte, bleef een ander deel, katholiek of protestant achter. Wanneer er een erfenis te verdelen was, kwam een protestantse vluchteling soms terug met een vrijbrief.

In zo'n geval is de relatie tussen een gevluchte familie en de achterblijvers goed aan te tonen.

c.  overheids- en gerechtelijke administraties

De bevolkingsregistratie: Régistre civique of Etat civil begint in Frankrijk in 1790, na de Revolutie.

In België begint die in 1795, na inlijving van de Oostenrijkse Nederlanden bij het Franse Rijk.

De rechtspraak: veroordelingen, verbanningen en verbeurdverklaringen. In het derde kwart van de 16^e eeuw werden onder het bewind van Alva de eigendommen van vluchtelingen en bannelingen geconfisqueerd.

Deze administraties zijn bewaard gebleven. Vlaanderen was toen administratief in z.g. kasselarijen verdeeld.

Archieven

De archieven in het gebied zijn georganiseerd naar de huidige staatkundige en administratieve indeling, die heel anders is dan in de 16^e eeuw.

a.  Frankrijk

We beperken ons tot de drie Noordelijkste departementen. Er zijn departementale en gemeentelijke archieven, hiervan slechts enkele vermeld.

Departement Nord (nr.59), hoofdstad Lille (=Rijssel) website: www.cg59.fr

Archives départementales du Nord

22 rue Saint-Bernard

F 59000 Lille

e-mail: archivedep@cg59.fr

 

Archive communal (=Gemeentearchief) Bergues (=St.Winoksbergen)

in het stadhuis. website:  www.bergues.fr

Place de la République

59380 Bergues

e-mail: mairie@bergues.fr

Bibliothèque centrale de Valenciennes huisvest ook het stadsarchief.

website: https://bibiguana-01.ville-valenciennes.fr

2 rue Ferrand

Boite postale 282

F 59300 Valenciennes

e-mail bm@ville-valenciennes.fr

Departement Pas-de-Calais (nr.62), hoofdstad Arras, website: www.archivespasdecalais.fr

Het departementale archief is verdeeld over twee locaties:

Centre George Besnier bevat recente archieven, burgerlijke stand, kerkregisters en kranten.12 Place de la Préfecture,62000 Arras.

Centre Mahaut d'Artois bevat o.a. oude stukken van vóór 1800 en notarieel. 1 rue du 19 Mars 1962, 62000 Dainville

Departement Somme (nr.80), hoofdstad Amiens, website: www.archives.somme.fr

Archives départementales de la Somme

61 rue Saint-Fuscien

80000 Amiens

e-mail: archives@somme.fr

b. België

Onder Frans bewind werden in 1796 departementale archieven ingesteld, die later onder Hollands bewind tot Rijksarchieven in de provincie werden omgevormd. Zie ook: www.arch.be/index.php

Daarnaast zijn er ook provinciale en gemeentelijke archieven, hiervan slechts een enkele vermeld.

Provincie Antwerpen

Rijksarchief tijdelijk in Beveren (bij Antwerpen)

Kruibekesteenweg 39/1

9120 Beveren.

e-mail: rijksarchief antwerpen-beveren@arch.be

Stadsarchief van Antwerpen is het Felix-archief www.felixarchief.be .

Oude Leeuwenrui 29

2000 Antwerpen

e-mail: stadsarchief@stad.antwerpen.be

Provincie Oost-Vlaanderen

Rijksarchief Beveren zie hierboven

Rijksarchief Gent

Bagattenstraat 43

9000 Gent

e-mail: rijksarchief.gent@arch.be

Stadsarchief Gent, zie ook https://stad.gent/openingsuren-adressen/de-zwarte-doos-dienst-stadsarchief .

Dulle-Grietlaan 12

9050 Gent

e-mail: stadsarchief@gent.be

Provincie West-Vlaanderen

Rijksarchief is gesplitst in Brugge en Kortrijk

Rijksarchief Brugge

Predikherenrei 4A

8000 Brugge

e-mail: rijksarchief.brugge@arch.be 

Stadsarchief Brugge, zie ook www.brugge.be/archief

Burg 11A

8000 Brugge

e-mail: stadsarchief@brugge.be

Rijksarchief Kortrijk

G.Gezellestraat 1

8500 Kortrijk

e-mail: rijksarchief.kortrijk@arch.be

Province de Hainaut (=Henegouwen)

Rijksarchief in Tournai (=Doornik)

Rue des Augustins, 20

7500 Tournai/Doornik

e-mail: archives.tournai@arch.be

De burgerlijke stand is in België openbaar van 1796 tot 1910. Dat geldt voor geboorten, huwelijken en overlijden.

Gedigitaliseerde indexen op internet

Ik noem slechts een enkele website die mij bekend is.

Database Akten West-Vlaanderen: www.vrijwilligersrab.be  .

Bevat niet alleen BS, maar ook oudere kerkregisters.

www.archiefbankbrugge.be bevat BS 1796-1910 van Brugge en omliggende geannexeerde gemeenten.

Een meer algemene genealogische website is die van Geneanet: www.geneanet.org [1].

 

 

Genealogische verenigingen

In Frankrijk de Groupement généalogique de la Région du Nord (GGRN), www.ggrn.fr [2].

---

[1] Zie ook  Gens Propria nr.78, februari 2015, p. 16.

[2] Zie ook Gens Nostra sept.2011, nr.9, p.37 en 38

In België Familiekunde Vlaanderen met regionale afdelingen, www.familiekunde-vlaanderen.be.

Het zoeken naar voorouders in dit gebied is lastig. De taalgrens is in de loop der tijd in Frankrijk steeds verder naar het Noorden opgeschoven; er zijn nog maar weinig mensen in het Departement Nord die een Vlaams dialect spreken.

De Franse taal kent de letters "k" en "w" niet, behalve in leenwoorden. Namen die oorspronkelijk Vlaams zijn, worden dan heel anders geschreven. "k" wordt "qu" of "cqu" en "w" wordt "gu".

Dit leidt tot allerlei spellingsvariaties, b.v. Vandewalle wordt Degualle en dan Degaulle. Charles Degaulle was afkomstig uit Lille en verstond heel goed Nederlands.

In de archieven en op de websites is Frans de voertaal. De archiefstukken zijn in oud Frans dat afwijkt van het huidige en ook het handschrift kan moeilijkheden opleveren.

Computertermen zijn soms in het Frans vertaald; computer = ordinateur, on line = en ligne, gedigitaliseerde aktes = actes numerisés.

Na de Revolutie moest alles anders; er is toen de Republikeinse Kalender ingevoerd; deze is tot 1806 in gebruik gebleven. Op internet zijn conversietabellen te vinden.

In de vele oorlogen, tot de Tweede Wereldoorlog aan toe, is in het gebied veel gevochten en dus veel materiaal verloren gegaan. Ook na de Revolutie  zijn de toen bestaande archieven "geschoond" en is er veel vernietigd.

En dan blijft altijd de vraag: in welk archief bevindt zich een bepaald stuk als het nog bestaat en is er een index op die collectie. Hulp van locale experts is dus vaak noodzakelijk; je vind die het best in lokale genealogische verenigingen.

Johan Kuijlman

Indeling van Vlaanderen in kasselarijen

              

De Praktijk:

·      Enige voorbeelden uit mijn praktijk. Familie De Bordes gevlucht uit Douai tijdens de Spaanse overheersing door Filips II in de Zuidelijke Nederlanden eind 16e eeuw. De familie De Vrillac gevlucht uit La Ferté-sous-Jouarre tijdens de hugenotenjacht door de Franse koning Louis XIV eind 17e eeuw. De familie Delgorge uit Maubeuge meegelift met de Franse legers van Napoleon naar Holland eind 18e eeuw.

De familie Ferrageau de St. Amand uit Parijs tevens meegelift met de legers van Napoleon einde 18e eeuw. Andere tijdperken, andere oorzaken en andere insteken.

·     Familie de Bordes, (Prot.) 1482 Douai, Département du Nord (59), Frankrijk (voorheen Dowaai, Graafschap Vlaanderen, Zuidelijke-Nederlanden) – 1629 Amsterdam.

Onderzoek definiëring: kan bewezen worden dat Boudewijn de Bordes (ca. 1578 RK gedoopt te Douai – ca. 1629 NH begraven te Amsterdam) een zoon is van Anthoine de Bordes (ca. 1556 Douai – ca. 1603 Amsterdam) en aansluit op de familie De Bordes in Douai.

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die hun welgestelde protestantse voorouders in de oude Zuidelijke-Nederlanden zoeken. (periode 2e helft 1600) =16e eeuw?

Geschiedenis: In 1579 vindt de scheuring tussen de katholieke Nederlanden en de Verenigde Provinciën plaats. Douai blijft een belangrijk katholiek bastion waardoor vele protestanten vluchtten.

De Bordes: De familieDe Bordes is een welgestelde protestantse koopmansfamilie, vermogend geworden door de bloeiende textielindustrie in deze stad. Via Bordeaux en Londen kwamen zij in Amsterdam terecht.

Onderzoek: in het Stadsarchief van Amsterdam en het Stadsarchief van Douai met zijdelingse steun van mijn Franse collega Jean-Claude Lamendin, de genealogische vereniging CEGD (Centre d’Études Généalogiques du Douaisis) en de Huguenot Society. Via huwelijkscontracten, transportakten, testamenten en poorterboeken is de verbinding tot 1485 vastgesteld. Gevluchten kwamen vaak terug met een vrijbrief (bijv. burger van de Stad Amsterdam) als er een erfenis geregeld moest worden, zo ook Boudewijn de Bordes. Vaak gaan verkopen van onroerende goederen van de gevluchte over in handen van de rooms gebleven familie wat vaak gebeurde. Hierdoor kon ik met de familie De Bordes teruggaan tot 1482.

Onderzoekcondities: Belangrijk is dat men Frans schrijft, leest, spreekt en verstaat, tevens is kennis van Oudfrans en Oudnederlands belangrijk, ook het transcriberen en vertalen daarvan en een goed netwerk in het Franse genealogisch verenigingsleven.

Familie de Vrillac, (Prot.) 1685 La Ferté-sous-Jouarre, Département Seine et Marne (77), Frankrijk (voorheen La Ferté-sous-Col) – 1748 Utrecht

Onderzoek definiëring : waar is de tak Pierre de Vrillac (van deze Hugenoten familie welke gevlucht is naar de Republiek, gebleven?

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die hun welgestelde hugenoten families in Frankrijk zoeken. (periode einde 17^e eeuw)

Geschiedenis: La Ferté-sous-Jouarre herbergt in het museum het souvenir van de jonge Charlotte de Bourbon, tegen haar wil abdis in het Benedictijner klooster op 13 jarige leeftijd in 1559. Protestants opgevoed door haar moeder, vlucht zij in 1572 naar haar zuster de hertogin van Bouillon in Sedan. Zij trouwt met Willem van Oranje. 

 

Willem van Oranje                                                                                               Charlotte de Bourbon

Frankrijk kent een geschiedenis van 8 religieuze oorlogen (1562-1598) waarna het Edit de Nantes (1598) gesloten werd en een redelijke rust terugkeerde tussen protestanten en roomsen. Dit Edit was echter een militaire rust, de vrede van Alès gesloten in 1629 was een juridische vrede waar de clausules van Nantes feitelijk werden geannuleerd. In de 30 jaren daarna verloor de R.P.R. (Religion Prétendu Réformée) zoals de roomsen de protestantse kerk noemden beetje bij beetje haar juridische positie. Dit resulteerde tussen 1661 en 1679 in een verregaande discriminatie van de protestanten wat tussen 1679 en 1685  uitmondde in intensivering van vervolgingen en straffen zoals dragonnades en galeistraffen. Dit leidde tot een vlucht naar het buitenland van circa 1 procent van de belangrijkste families, naar o.a. Engeland en Nederland. Na de vlucht van protestantse familieleden greep de achtergebleven roomse familietak vaak de kans om zich gelden en goederen van de gevluchte “zondaren” toe te eigenen.

Vrillac: De familie De Vrillac was een vooraanstaande familie, van oorsprong heren van Biard in het Département Vienne (86), regio Poitou-Charente. De familie van Pierre was “Avocat en Parlement” en “Bailli” (schout / baljuw), “Lieutenant” en “Sieur” van La Ferté-sous-Col ca. 55 km ten noordoosten van Parijs.

Onderzoek: Om verbindingen te leggen is via de website van het archief van het Departement Seine et Marne en de link “Archives en Ligne” gezocht naar de DTB boeken (BMS in het Frans) van die plaats.

Daarin bevonden zich ook protestantse DTB’s, dus die zijn nog te vinden in diverse plaatsen in Frankrijk.

Deze stoppen na mei 1685 wegens de nieuwe koninklijke verordeningen dat men terug moest keren naar de moederkerk op straffe van voorts gekeken in de Bibliothèque Nationale de France waarin lectuur over deze familietak was en het Nationaal Archief. Zo kreeg ik de uitgangspunten voor verder onderzoek te pakken en kon toen aansluiten bij de archieven van Londen, Rotterdam, Leiden, Gouda en Utrecht waar de familie terecht was gekomen. Naamsvarianten: Vrillacq, Vrilack, Vrillack, Vrilak, Vrillac, Vrilac, Vriellac en Vrilaque.

•               

Familie Delgorge, (RK) periode 1677 Maubeuge, Département du Nord (59) Frankrijk (voorheen Mabuse of Malbode, Graafschap Henegouwen, Zuidelijke-Nederlanden) – 1847 Stompwijk.

Onderzoek definiëring: zoek de aansluiting met de Franse voorouders van Augustin Joseph Delgorge (1792 Maubeuge – 1847 Stompwijk) en kijk tot hoever we komen.

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die hun RK voorouders in de oude Zuidelijke-Nederlanden en Frankrijk zoeken. (periode 17e eeuw en de Franse Revolutionaire en Keizerlijke periode 18e eeuw)

Geschiedenis: de stad Maubeuge is in 1678 door Louis XIV definitief aan Frankrijk toegevoegd, voordien behoorde het tot het Graafschap Henegouwen in de Oostenrijkse en Spaanse Nederlanden. De stad wordt door Vauban versterkt door 8.000 geronselde mannen van het platteland en tevens uit Italië. Tijdens de nadagen van Napoleon is de vestingstad Maubeuge onderdeel van het strijdgewoel, het lag in de nabijheid van Waterloo.De militaire cultuur van dit stadje bracht Augustin Delgorge wellicht op het idee om geweermaker te worden.

Onderzoek: Zoeken in de BMS (DTB) van de RK parochies van Maubeuge, Departement du Nord, met de revolutionaire tijdrekening. U gaat zoeken op de website van de Archives Departement du Nord en gaat naar de Archives en Ligne, de États Civil (Burgerlijke Stand) en daarna zoekt u op het zoekscherm de commune (plaats) op waar u wilt zoeken, geeft de periode aan en de soort akte die u zoekt en dan “rechercher’, zoeken dus.

Op internet zijn tijdrekeningtabellen te vinden welke uw zoekwerk vergemakkelijken, maar de indeling van de parochieregisters in die tijdseenheden verschillen nogal. Samen met de genealogische vereniging AGMAT (Association Généalogique Maubeuge Avesnois Thiérache) welke in die regio werkt ben ik snel verder gekomen. Belangrijk is dat je het geduld hebt om de parochieregisters door te spitten, want ze hebben geen index.

Ook legerplaatsen van de rondtrekkende Napoleontische troepen brachten resultaten zoals in het plaatsje Saarn waar dit leger een geweerfabriek had en waar Augustin enige kinderen kreeg.

Familie Ferrageau de St. Amand, (RK) periode einde 18e eeuw Parijs (75), Frankrijk – Nijmegen.

Onderzoek definiëring: zoek de geboortedatum van Claude Jaques Ferrageau de Saint Amand, de naam van zijn moeder, zijn mogelijke doodsoorzaak (1818) en informatie over zijn militaire carrière.

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die op zoek zijn naar voorouders uit Parijs en omgeving en informatie zoeken over de militaire situatie in die tijd. (Periode einde 18^e eeuw)

Geschiedenis: op zoek in de stad Parijs blijkt al gauw dat je in een tijdperk van grote troebelen stapt wat grote invloed heeft op het onderzoek. In 1789 de bestorming van de Bastille, daarna enige jaren van terreur door allerlei groeperingen waarna Napoleon het roer overnam. Na de overgave van Napoleon werd de stad door vele legers bezet met gevolgen van dien. In 1871 was er de opstand “Commune van Parijs” waarbij ca. 20.000 Parijzenaars het leven lieten, maar ook het archief van Parijs afbrandde waarbij ca. 8 miljoen akten vanaf de 16e eeuw tot 1859 zijn vernietigd.

Ferrageau de Saint Amand: de familie heeft in hoofdzaak gewoond en gewerkt in de Champagne streek als handelaren in wijnen en tabak en waren welvarend. Verder hadden ze beroepen als griffier, officier bij de koning, chirurg, etc.

Onderzoek: De zoektocht heeft dus een valse start bij het Archief van Parijs (Archives de Paris), waar men de kaartjes (fiches) moet raadplegen (consulter) die in de plaats van de verloren gegane parochie akten gemaakt zijn. Als je op fiches klikt kom je in de alfabetische gerestaureerde burgerlijke stand (16e eeuw – 1859) en kan je de type akte en de naam van de persoon in kwestie inkloppen, waarna u verder kunt zoeken en de persoon vinden.

In dit geval vonden wij dat Claude Jacques op 16 september (9br) 1781 in Parijs is geboren.

Al verder zoekende op de site van Archives Départementales de Yonne (89) kom ik op de overlijdensakte van de jonge (36 jaar) Claude Jacques alsmede op zijn vader Sébastien Claude als aangever, 68 jaar oud (geb. 20 maart 1751, Sézanne, Département de la Marne (51), regio Champagne-Ardennen. Claude is een natuurlijke dood gestorven.

Hij was majoor in het Franse leger “Officier de Santé”. Voor de militaire carrière moet naar het Service Historique de la Défense in Parijs gegaan worden en alleen op afspraak. Voorts is nog teruggegaan met deze familie tot 1724 in Sézanne.

Naamsvarianten: Ferrago, Ferrageau, Saint Amand, Ferregot de Saint Amand.

Familie Philippo (Prot.) periode 2^e helft 16e eeuw tussen Kortrijk, Lille en 1588 in Haarlem.

Onderzoek definiëring: waar en wanneer is Jacques Philippo geboren, waar komt hij vandaan?

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die op zoek zijn naar hun voorouders in het huidige grensgebied België – Frankrijk rondom Lille en Kortrijk. Periode 2^e helft 16e eeuw.

Geschiedenis: in de 2e helft van de 16e eeuw was dit gebied onderhevig aan vervolgingen van anders dan rooms denkenden door de rooms Katholieke kerk (inquisitie), de Hertog van Alva en later door Allessandro Farnese, beiden bevelhebber van het Spaanse leger met grote volmachten. Vanaf 1566 werd dit steeds erger, mensen werden verbannen, gevierendeeld, verbrand, onthoofd, etc. In die tijd vluchtten velen naar de Republiek, eerst via Engeland en Duitsland en later direct. Van protestante religies uit die tijd zijn geen kerkboeken in de oude Zuidelijke-Nederlanden te vinden.

Philippo: zij waren mogelijk doopsgezind en werden sterk vervolgd. De familie settelde zich in Haarlem waar Jacques op 30 december 1588 een huis kocht “de oranjeboom” in de Frankensteeg. In verschillende documenten spreekt men van Philippo, maar ook van Philippo du / de Rieu of alleen Du / De Rieu.

Zij huwden met streekgenoten zoals de families Meeuwels (Oste Meeuwels uit Kortrijk), Haets, e.d. en hadden sociale contacten met mensen uit die streek (zie schriftjes van Kool)

Onderzoek: dit focust zich op twee methoden, enerzijds papier en anderzijds biologisch onderzoek.

Dat laatste omdat er geen kerkregisters voorhanden zijn. Het papieren onderzoek houdt voornamelijk in bestuderen van de poorterboeken, belastingkohieren, weeskamerboeken, kasselrijboeken van plaatsen rondom voornoemde steden met veel engelengeduld. Er wonen in deze streek veel mensen met de achternaam Philippo, Phlypo en Flipo, een nieuw spoor is de naam Du Rieux.

Naamsvarianten Philippo: Felippo, Phlypo, Philyppo, Flipo, fliepo, Filpo, Flepo, Flippeau, Vlipo, Philipo, Plippo, Flieppo, Vliepo, Phlippo, Phillipo, Philipo, Phillippo, Filippo, Phlipo, Phillippo, Philippeau, Flippoo, Flipoo, Vlippo, Flippo, Philippeaux, Philippo, Philippo du Rieu, Du rieu.

2.         De onderzoeksvragen van enige leden van de NGV afdeling Kennemerland:

•           Vraag van Marianne Kwant:

verder zoeken naar de familie Jehan Boucquet, (Prot.) 1585, Laventie, Département du Pas-de-Calais (62), Frankrijk (voorheen Wentle, in het Vrije Leen, Zuidelijke-Nederlanden). Periode einde 16e eeuw, begin 17e eeuw.

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen met interesse in de periode van de Spaanse inquisitie.

Geschiedenis:

Het gebied Pays de Lalleu (het Vrije Leen) met de plaatsen La Venthie (Wentle), een deel van de stad La Gorgue, Sailly (Zelleken) en Fleurbais (Vloerbeek) was een broeinest van calvinisten waar 15 augustus 1566 de religieuze revolutie uitbrak, gekenmerkt door de beeldenstorm. Het gebied lag tussen het toenmalige Graafschap Vlaanderen en Artesië waar de Spanjaarden de protestanten het leven zuur maakten. Van hugenoten was in dit geval geen sprake daar het gebied niet tot Frankrijk behoorde.

Boucquet / Boekee: deze familie stamde uit een geslacht van erfelijke bailli collecteurs in Pays de Lalleu in de plaatsen Laventie en Lagorgue.

Zij hadden een belangrijke functie en zorgden ervoor dat de fiscus zijn geld kreeg, dus gaarder. Anthonie, zoon van Jehan (ca. 1585 – ca. 1655), vluchtte rond 1630 via Keiem, België naar de Republiek. Anthonie komt in 1655 terug om een erfelijke overeenkomst met zijn vader te tekenen. Hier weer een bewijs dat je als vluchteling met een vrijgeleide terug kan komen om zaken te regelen.

Zoekmogelijkheden: Archive Départementale du Pas de Calais, Database Akten West-Vlaanderen voor Keiem, vereniging CGP (Cercle Généalogique de Picardie) en Marianne’s genealoog Didier Bouquet.

Ik adviseer om wegens de functie van Jehan vooral in de officiële stukken te kijken want hij inde de belastingen, dus zal hij zeker in ORA’s en ONA’s zijn beschreven.

Vraag van Wim Paternotte: zoeken naar de doop en ouders van Hubert Paternotte (RK) ca. 1646, Ath, Henegouwen, België (voorheen Aat in het Graafschap Henegouwen, Zuidelijke-Nederlanden).

                                          Transcriptie

                                                        De 18^e maart 1666 zijn verloofd en hebben gebiecht te Ath,

                                                        bij Eduart onze Sieur Deken de Bois, met onze commissie,

                                                        Hubert Paternotte en Jenne Nicaisi. Getuigen Pierre Nicaisi,

                                                        Martin Paternotte en Mattieu Le Sebus.

                                                        (bron: Rijksarchief in België)

                                                        Hun 1^e kindje kwam 6 maanden later.

 

Klopt het wel dat hij in 1666 met een meisje van 14 jaar trouwde? Periode begin 17e eeuw.

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die op zoek zijn naar voorouders in Wallonië in de 17e eeuw.

Geschiedenis: Gelegen aan de samenloop van de rivier de Dender en haar lakenindustrie had deze plaats een grote aantrekkingskracht in haar regio.

Het gebied rond het plaatsje Ath was ook in de tijd van Louis XIV onrustig wegens militaire activiteiten, hij veroverde de stad in 1667 maar moest het weer afstaan in 1678 met de Vrede van Nijmegen. Het kan zijn dat sommige kerkboeken niet de tijd hebben doorstaan.

Paternotte: Hubert woont in de buurt van het Henegouwse plaatsje Ath waar veel Paternotte’s gedoopt en  getrouwd zijn, maar van Hubert zijn geboorte geen spoor. Op de trouwakte van Hubert en Jenne staat dat zij moesten biechten, voor een commissie moesten verschijnen, etc. Hun kindje kwam 6 maanden later, ziedaar.

Zoekmogelijkheden: zoeken kan in het digitale Rijksarchief van België, een archief met een grote database, het archief in Mons (Bergen) voor Montignies-Lez-Lens en het archief in Tournai (Doornik) voor Ath. Als daar niets te vinden is kunnen de genealogische verenigingen Géniwal en AGHB (Association Généalogique du Hainaut Belge) of mijn collega Liliane Hierro mogelijk helpen. Inmiddels heeft zij dat gedaan maar ook zij kon niets vinden, dan is er een mogelijkheid om de ORA’s en ONA’s uit die tijd door te spitten. 

                                                                                                          

Vraag van Gea Martijn: Michel Maertensz / Martin (Prot.) uit Bailleul, Département du Nord (59), Frankrijk (voorheen Belle in het Graafschap Vlaanderen, Zuidelijke-Nederlanden), trouwt 1665 in Leiden, wanneer is hij geboren, wie zijn zijn ouders? Periode begin 17e eeuw.

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die geïnteresseerd zijn in de periode van de Spaanse inquisitie en de expansiedrift van Louis XIV.

Geschiedenis: het plaatsje Belle was ook een deel van de beeldenstorm op 13 augustus 1566, het kende veel wevers welke in de loop der tijden vluchtten voor de Spaanse inquisitie tot ca. 1630. Daarna kwam de expansie van Louis XIV, ook geen liefhebber van protestanten. Het vele militaire geweld, de armoede en de religieuze terreur leidde tot veel migratie naar het noorden.

Martin: kennelijk komt de familie Martin daar vandaan blijkt uit het Leidse trouwregister van 1665, evenals zijn moeder Marguerite le Brun / Grietgen de Bruijn. Kinderen werden ook gedoopt in de Waalse kerk, dus waren ze Franstalig. Michel was greinreder van beroep, zoals zovelen uit de textielnijverheid van Belle.

Zoekmogelijkheden: Martin zal mogelijk een patroniem zijn en derhalve moeilijk te vinden.

 

Het kan zijn dat familie van hem in de boeken van Alva staan alhoewel ik vrees dat dit te vroeg in de tijd is (1566-1631).

Er kan gezocht worden in de digitale archieven van Archives Départementales du Nord bij de gemeente Bailleul, daar staan alleen RK parochies in vanaf 1586, ook met tafels DTB. Een andere mogelijkheid is contact opnemen met de plaatselijke genealogische vereniging CRGFA (Centre de Recherche Généalogique Flandre-Artois).

Vraag van Gé du Maine: Roland du Maine (RK) uit Maubeuge, Département du Nord (59), Frankrijk (voorheen Mabuse of Malbode, Graafschap Henegouwen, Zuidelijke-Nederlanden) wanneer en waar is hij geboren en wie waren zijn ouders. Trouwt te Maubeuge op 19 mei 1686.

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die geïnteresseerd zijn in dit gebied, zie Delgorge. Periode 2^e helft 17^e eeuw.

Geschiedenis: De situatie in en rond Maubeuge was rond die tijd niet veel anders dan in het gehele grensgebied waar Louis XIV zijn expansie bedreef (zie ook Delgorge)

Du Maine: Roland du Maine was meester klompenmaker in Maubeuge. 

Jacques François du Maine geboren 1720 in Maubeuge, kleinzoon van Roland, vertrekt naar Amsterdam en trouwt in 1745 in Leiden, zijn beroep is makelaar.

Onderzoekmogelijkheden: In Maubeuge heeft Gé al behoorlijk veel zoekwerk gedaan, mogelijk valt daar verder weinig aan toe te voegen. Inderdaad staat de trouwakte van het paar in de parochieregisters van Maubeuge, dat is in te zien via de digitale Archives Départementales du Nord. Verder is er een mogelijkheid te zoeken in de Archives Municipales de Maubeuge, daar is Gé al eens geweest begreep ik.

Een andere mogelijkheid is de lokale genealogische vereniging AGMAT (Association de Généalogie, Maubeuge, Avesnois et Thiérache).

Van de vereniging heb ik kort geleden vernomen dat ook zij zijn geboorte en zijn ouders niet kunnen vinden.

Naamsvarianten: Hier doet zich een moeilijkheid voor dat zowel de achternaam van de man als van de vrouw steeds anders wordt geschreven “un nom qui bouge” zeggen de Fransen. Zoals Du Meine, Du Maine, Demenne, Demaine en Macard, Massart, Machar, Macquart, Maccart, Macca en Macart. Analfabetisme, dialect, slechte oren en onervarenheid spelen een rol.

 

Vraag van Johan Kuijlman: Anthonij Plankeel / Plankiel (Prot.) uit Sint Anna ter Muiden, Zeeuws-Vlaanderen, Nederland (voorheen Sint Anne ter Muye, Graafschap Vlaanderen, Kasselrij Het Vrije Brugse, Zuidelijke-Nederlanden) wanneer en waar is hij geboren en wie waren zijn ouders. Overlijdt in Sluis in 1733, eerst bekende doop dochter in 1718.

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die geïnteresseerd zijn in de Brugse kasselrij rondom de 17^e en 18e eeuw.

Geschiedenis: in de periode dat Anthonie leefde was het voortdurend oorlog, bekend is het Rampjaar 1672 en tot op het laatst de Spaanse Successieoorlog met Louis XIV enerzijds en de Grote Alliantie aan de anderzijds: Engeland, de Republiek en het Heilige Roomse Rijk. Zo is Sluis een bekende legerplaats, zij lag in de Spaans-Staatse Linie. Derhalve trok het stadje veel volk aan want waar een garnizoen lag kon geld verdiend worden.

Het gebied is gewoon Vlaanderen en bestond uit Kasselrijen en in dit geval behoorde dit tot het Brugse Vrije, de grootste Kasselrij van Vlaanderen en is het eigenlijk één regio zonder grenzen, men verhuisde dus gewoon van Brugge naar Sluis bijvoorbeeld.

 

        ? 8-9-1663 RK doop Antonius Plancier te                      ? 21-10-1643 RK trouw Franciscus Platsier x

      Moerkerke. Vader: Franciscus Plancier, Moeder:               Maria van Crombrugghe te Moerkerke.

      Maria van Crombrugghe.

 

Plankeel: Veel onderzoek hebben Johan en zijn familielid Huib Plankeel al gedaan, echter vooral zoekend naar de achternaam Plankeel in het Belgische en Franse gebied. Mijn ervaring leert mij dat je niet moet schromen om naar naamvarianten te zoeken. Wat blijkt nu dat tussen Brugge en Sluis en grote populatie met naamvarianten van Plankeel bestaat, eenzelfde fenomeen als bij Du Maine en anderen, “ça bouge”! Zo blijkt er ene Antonius Plancier in 1663 te Moerkerke te zijn geboren, vlakbij Sluis. De ouders zijn Franciscus Plancier (Platsier) en Maria van Crombrugghe die in 1643 in Moerkerke zijn gehuwd. In het Archief van Brugge liggen in het register van het Brugse Vrije de Staten van Goed waarin acte 11677 van François Placier.

Onderzoeksmogelijkheden: in dit geval naar het Archief in Brugge gaan en de registers van het Brugse Vrije in te gaan zien, zie genoemde akte en de parochieregisters doornemen. Ook de afdeling van Familiekunde Vlaanderen Regio Brugge in Brugge kan je wellicht verder helpen.

Naamsvarianten: hier doet zich de moeilijkheid voor dat de namen Plankiel en Plankeel in de regio tussen Brugge en Sluis verschillend wordt geschreven, zoals Planchier, Plancier, Planciers, Plansier, Plantsier, Plantsiers,Plantzier, Plantziers, Planzier en Platsier. Ook hier een bewegende naam.

 

Vraag van Michaël Boers: heeft 6 à 7 verschillende families doorgegeven, waarbij ik mij op één familie focus. Hij is op zoek naar de doop ca. 1620 en de ouders (Lion en Rachel Castel) van Jaques Hagues (Prot.), geboren te Rouen, Departement Seine Maritime (76), Frankrijk

Belangrijk voor: Nederlandse genealogen die geïnteresseerd zijn in de hugenootse / protestantse verwanten die rond de 17^e eeuw in en rondom Rouen leefden.

Geschiedenis: in Rouen vonden in 1560 al beeldenstormen plaats, met bloedige represailles, in 1572 de Bartholomeusnacht met een massacre van protestanten in Rouen. In 1592 had Alessandro Farnese de Spaanse landvoogd en bevelhebber een garnizoen in Rouen om de katholieke Liga te helpen en de protestanten te onderdrukken.

In 1598 werd het Edit de Nantes getekend en keerde de rust (tijdelijk) terug, op dat moment waren er ca. 10.000 protestantse lidmaten in Rouen. Bij de herziening van het Edit in 1685 daalde de populatie van Rouen met 26.000 burgers, allen gevluchte protestanten. In de tussentijd vluchtten ook velen naar Engeland en Holland, doordat Normandië aan de kust ligt en er veel handel werd gedreven profiteerden velen hiervan.

Hagues: De ouders van Jaques zijn naar Amsterdam gevlucht en in 1622 wordt hun dochter Rachel daar geboren. Jaques trouwt in 1647, 27 jaar oud met Maria Petit in Amsterdam.

Onderzoeksmogelijkheden: zoek in de digitale Archives Départementales de Seine-Maritime naar de parochieregisters, dat kunnen zowel protestantse als roomse zijn. In dit archief zijn talloze protestantse registers uit dit departement in te zien. Zoeken in de État Civil onder commune protestants levert veel parochies op, zoek naar Rouen en daar vindt je vier verschillende boeken waar je verder moet zoeken naar registres paroissiaux.

Je ziet dat de dopen pas bij 1620 beginnen, in het boek 1620-1624 staat niets van deze familie. Wellicht is Jaques geboren in 1619 en waren ze in 1620 reeds vertrokken.

Robert Philippo

PhilGene Pays-Bas

0184-670779

06-51607713

Apollostraat 1, 3371 XB Hardinxveld-Giessendam

www.philgene.com

Met dank aan Robert Philippo en de inbreng van de leden van de NGV, afdeling Haarlem voor het aangeven van diverse handvatten om het onderzoek verder voort te zetten.