zondag 19 oktober 2014

Vakantie in Drenthe 2014 - Zondag 21 september 2014



Zondag 21 september 2014.
Alhoewel het vandaag mijn verjaardag is, maken we er geen drukte van.  Vanmiddag gaan we naar Gieterveen. Daar wordt bij de molen De Eendracht  een herfstmarkt gehouden.
Van 10.00 tot 16.00 uur is van alles te doen. Standhouders verkopen onder (veel) meer tuin- en woondecoraties, houten speelgoed, artikelen uit Peru, sieraden, buitenketels en braadschalen. Een mandenvlechter laat zien hoe van wilgentenen manden worden gevlochten. Ook wordt er geweven en gesponnen.
Natuurlijk zijn er ook de vertrouwde kramen met streekproducten van de Oostermoerse agrarische vrouwen.
De molen is in bedrijf en er wordt in de leemoven brood gebakken.


























 Uitzicht vanuit de molen.













De streekprodukten die door de deelnemers verkocht worden. Daarbij ook de spruiten op stam.














Een stukje historie van de molen De Eendracht.
De korenmolen "De Eendracht"werd in 1877 opgebouwd. Voor die tijd had de molen in Nieuw Buinen gestaan.
In 1904 brandde het bovenstuk van de molen af, dit gedeelte was van hout en werd later in steen opnieuw opgetrokken.
Boven in de molen bevinden zich twee door de wind aangedreven maalstenen, onderin 1 met elektrische aandrijving.


Bij het uitzoeken van de geschiedenis van de familie Kersten te Gieterveen kwamen we een akte tegen d.d. 9 januari 1882. Dit is de akte van "Publieke verkoping van vastgoed ten verzoeke van de erven van Hendrik Kersten te Gieterveen gem. Gieten".

Deze Hendrik Kersten is de betovergrootvader van Henk Kersten , de schrijver van dit stuk.
Tussen 1830 en 1835 is hij vanuit het Duitse Lienen naar Holland gekomen (Hollandganger).

Op zaterdag 11 februari 1837, des avonds te zes ure , huwde hij met Trientien Scheerhorn in de gemeente Gieten. Hendrik was toen smidsknecht , woonachtig te Gieten.

Op 17 mei 1840 kocht hij een stuk land, kadastraal bekend sectie B nummer 176 te Gieterveen, van Harm Harms Poelman , landbouwer van beroep, woonachtig te Bonnerveen.

Op dit stuk land bouwde hij een nieuw huis met ijzersmederij. Vanaf deze tijd , 1840, behoorde de familie Kersten tot de inwoners van Gieterveen.

We gaan terug naar de publieke verkoping van 9 januari 1882. Op deze verkoping werd als perceel 6 verkocht : "hety een acht en twintigste aandeel verkopers in een molen genoemd , aldaar kadastraal bekend in sectie B nummer 2797 korenmolen groot in het geheel een en veertig centiaren". Koper was Harm Groenwold landbouwer van beroep, wonende te Gieterveen, gemeente Gieten voor de som van eenhonderdvierentachtig gulden.

Door zoon Jan werd het huis met smederij en diverse stukken land , gedeeltelijk samen met zwager , Egbert Luichjes, (de molenaar) aangekocht.


Waarom kocht hij niet het aandeel in de molen?



Het antwoord vinden we in het dagregister deel 35 nummer 745 waarin Jan G. speelman , landbouwer te Gieterveen, gemeente Gieten, verklaart te hebben verkocht aan onderscheidene personen te Gieter- en Bonnerveen , het westelijk deel van een stuk grond, sectie B no. 206, groot 64 aren en 14 centiaren.





Genoemde onderscheidene personen te Gieter- en Bonnerveen zijn:
                                                                                            aandeel            omgerekend
1.    Egbert Luichjes , molenaar te Gieterveen                    5/42                  20
2.    Geert Ketelaar , bakker te Gieterveen                         11/84                 22
3.    Jan Huizing , hoofdonderwijzer te Gieterveen             11/84                 22
4.    Jan Hospes , bakker te Gieterveen                             1/14                   12
5.    Jacob Hoiting  te Gieterveen                                       1/14                   12
6.    Kornelis Trip, landbouwer te Gieterveen                     1/14                   12
7.    Jan Schuiling , timmerman te Gieterveen                   1/28                   06

8.    Hendrik Kersten, smid te Gieterveen                          1/28                   06
9.    Jan G. Speelman, landbouwer te Gieterveen             1/28                   06
10.  Bareld Groenwold , landbouwer te Bonnerveen         1/28                   06
11.  Jan R. Sloots , landbouwer te Gieterveen                   1/28                   06
12.  Jan Kersten, smid te Gieterveen                                 1/42                   04
13.  Trientje Fransens of Wed. R. Sloots,
        landbouwer te Gieterveen                                          1/42                   04
14.  Geert Eling , landbouwer te Gieterveen                      1/42                   04
15.  Jan A. Stavast , landbouwer te Bonnerveen               1/42                   04
16.  Harm Hoving , landbouwer te Bonnerveen                 1/42                   04
17.  Hendrik Speelman, landbouwer te Bonnerveen         1/42                   04
18. Roelof Speelman, landbouwer te Gieterveen              1/56                   03
19. Hendrik J. Speelman , landbouwer te Gieterveen       1/56                   03      
20. Roelof Koopman, landbouwer te Gieterveen               1/84                   02
21. Harm K. Hoiting , landbouwer te Gieterveen                1/84                   02
22. Jan Aasman, arbeider te Bonnerveen                          1/84                   02
23. Hendrik Koning, arbeider te Gieterveen                       1/16                   01
24. Willem Hulshof , arbeider te Gieterveen                       1/16                   01
      TOTAAL                                                                       168
Koopprijs f. 680,34

Het antwoord op bovengestelde vraag moet dus zijn : "Jan Kersten en Egbert Luichies, schoonzoon van Hendrik Kersten, zijn reeds aandeelhouder in de molen en vergroten hun aandeel niet".

In 1904 brandde de molen af, zodat deze in 1905 als ruine in het kadaster voorkomt. De boeren, eigenaars, besloten de molen te herbouwen.

Evenwel besloten de eigenaars de molen te verkopen. Egbert Luichjes, de molenaar, was toen reeds vertrokken naar zijn geboorteplaats , Ruinerwold en was daar reeds weer korenmolenaar. In juni 1909 overleed hij daar op 68-jarige leeftijd. Zijn zoons, Hendrik en Jan gingen verder als korenmolenaar, maar zoon Jan overleed een half jaar na zijn vader, in december 1909, op 26 jarige leeftijd.

Bij de verkoop komen we de volgende namen als eerste tegen:
Geert Ketelaar en Jan Kersten( voorzitter en secretaris?). Lammechien Ketelaar , dochter van Geert Ketelaar en Grietje Speelman, was toen reeds getrouwd met Hendrik Kersten, zoon van Jan Kersten en Trijntje Schrage. Dit is een mooi voorbeeld van de toendertijd kleine gemeenschappen. Temeer daar de vader van Geert Ketelaar , Johann Christoff Kettler (later Stoffer Ketelaar) en de vader van Jan Kersten , Johann Heinrich Kersten ( later Hendrik Kersten) beiden uit Duitsland kwamen. 
 
Na een brand in 1904 werd het bovenachtkant door een rond stenen molenlichaam vervangen. Reeds vanaf 1905 was de molen in eigendom van de familie Mulder. De laatste telg van dit geslacht heeft de molen nog lang in bedrijf gehouden, maar rond de eeuwwisseling raakte de molen in een steeds slechtere toestand. Na de dood van Johannes Mulder in 2004 kwam de molen in eigendom van de Molenstichting Drenthe. Deze liet in 2005 een restauratie uitvoeren waarna de molen voorlopig weer draaivaardig werd. In 2007 werd met een omvangrijkere restauratie begonnen waarbij onder andere de stenen onderbouw werd vernieuwd en waarbij groot onderhoud werd gepleegd aan binnenwerk en kap van de molen. In het najaar van 2007 werd de kap teruggeplaatst en in het voorjaar van 2008 is de restauratie afgerond. 

De Eendracht is bij de restauratie weer voorzien van een roede met zelfzwichting, de andere roede heeft het Oudhollands hekwerk met zeilen. De inrichting bestaat uit twee koppels maalstenen. Na de restauratie is de molen eigendom geworden van Het Drentse Landschap en wordt hij bediend door vrijwillige molenaars. Het bijbehorende complex van molenaarshuis, stal, stookhok en korenbewaarplaats is eveneens in het bezit van Het Drente Landschap, die dit complex in 2011 restaureerde.

 
Terug op de camping is Gea bezig met de kwarktaart die we van Annemieke hebben meegekregen. Alle ingrediënten die we hadden meegekregen konden worden verwerkt tot het volgende resultaat. Morgen, maandag 22 september krijgen we visite. Dus dan komt de taart goed van pas.