zondag 14 juli 2024

Een paar daagjes er tussen uit in Zutphen


 

 Zondag 23 juni 2024

Van de familie Out hebben we een uitnodiging gekregen om ergens in Nederland een hotelovernachting te boeken, vanwege onze hulp bij het gereedmaken van de nieuwe woning in Beverwijk. Voor de diverse kosten kregen we zakgeld mee.

Onze keus is gevallen op een verblijf in een Fletcher Hotel in Zutphen.

Gelegen tussen de Veluwe en de Gelderse Achterhoek vind je Fletcher Resort-Hotel Zutphen.

Op zondag 23 juni zijn we afgereisd naar Zutphen om in de middag bij het hotel te arriveren.

De kamer ziet er goed uit, jammer dat er naast het bed geen stopcontacten zijn. Je kunt niet alles hebben.

Mede gelet op het feit dat het een Resort-hotel is met diverse sportfaciliteiten, is ook de muziek daarop aangepast.

 




Maar in de lobby was het heerlijk rustig en met een drankje goed te vertoeven.

Op de foto is weliswaar de kachel aan, maar in juni is dat niet nodig. Wel sfeervol.

 

 

We hadden na een lange reis geen puf meer om erop uit te gaan, dus zijn we in afwachting van het diner in het hotel gebleven. Het diner werd geserveerd in het kleine restaurant.


Na het diner zijn we terug naar de kamer gegaan om nog wat te rusten Het ontbijt, zelfservice, werd geserveerd in het grote restaurant. 

 

 

 


 Het diner kent een driegangenmenu.

 

 

 

 

Op maandag 24 juni 2024 zijn we Zutphen gaan ontdekken.  We hebben de auto achter het politiebureau aan de Houtwal geparkeerd. Voor €. 3,00 kun je daar de hele dag parkeren. Het is ongeveer 10 minuten lopen en dan zijn we in het centrum van Zutphen. Onderweg komen we langs leuke plekjes waar we mooie plaatjes kunnen schieten.

 


 Bij de Vispoorthaven zijn de restanten van de Vispoort te zien.

STADSPOORTEN

Nadat Zutphen tussen 1191 en 1196 stadsrechten had gekregen van Graaf Otto I van Gelre mocht de stad ommuurd worden. Alle inwoners moesten meehelpen aan het bouwen van de stadsmuren en poorten. Natuurlijk moesten de poorten die toegang tot de stad gaven wel goed beveiligd zijn. In de 12e eeuw werd gestart met de bakstenen stadsmuur. De stadsmuur en stadspoorten werden gebouwd om de stad te beschermen tegen vijanden, landlopers, dieven en bedelaars van buitenaf.

Eerst werd de noordzijde gebouwd, omdat dat de kwetsbare landzijde van Zutphen was.

Je kon de stad alleen maar binnenkomen via de stadspoorten, die bewaakt werden door poortwachters.

Er waren een veertiental stadspoorten. Berkelpoort, Saltpoort of later Drogenapstoren, Engpoort, Laarpoort, Laarbuitenpoort, Marspoort, Nieuwstadspoort of Diezerpoort, Nieuwe Nieuwstadspoort, Rode poort, Spanjaardspoort of Spaanse Poort, voorpoort van de Nieuwstadtpoort, De Reinmakerstoren en Blanckentoren, Spittaalbuitenpoort (1390-1877), Vispoort, Veerpoort in 1457 werd de Bourgonjetoren hier gebouwd.

Aan het Vispoortplein zien we een gebouw wat waarschijnlijk voor de sloop bestemd is. Het betreft hier de voormalige Vakschool voor Meisjes.

Meteen buiten de historische stadskern van Zutphen ligt de in 1921 gebouwde voormalige ‘Vakschool voor meisjes’, gebouwd naar een ontwerp van architect Willem Leliman. Dit H-vormige complex werd gebouwd op een voor de gelegenheid gedempt gedeelte van de Vispoortgracht. Deze gracht omringde de lunet waar in 1889 het door architect Metzelaers ontworpen gerechtsgebouw staat. De school heeft een prominente ligging en bepaalt het aanzicht van de zuidelijke entree van de oude stad.

Het historische complex heeft geen status als Rijks- of gemeentemonument. Het is echter wel aangewezen als beeldbepalend pand en ligt binnen het ‘Beschermd gezicht Zutphen’. 

De school is al lange tijd uit het gebouw vertrokken en de laatste jaren deed het dienst als culturele broedplaats. Het is recent gekocht door een investerings-combinatie. De intentie is om op deze locatie een zogenaamd tweede fase levensloopbestendig wooninstelling te realiseren.

Voor de nieuwe eigenaar was het van belang om zo vroeg mogelijk in het proces zicht te krijgen in de mogelijkheden die het object bood. Om die reden is al vóór de aankoop van het schooladvies ingewonnen bij diverse partijen. Res nova Monumenten heeft een bouw- en architectuurhistorische verkenning met waardering en aanbevelingen opgesteld, evenals (in samenwerking met Bangert en Van Hagen) de ruimtelijke analyse, inclusief onderzoek naar en waardering van de aanwezige flora.

In het Vispoortplantsoen staat een beeld van de “Dwerg en de eend' van de Nederlandse kunstenaar Erik Buijs (Rhenen 1970). De in de titel van dit kunstwerk genoemde eend is een vogel gemaakt uit vet en vogelzaad die ieder jaar op 21 december opnieuw erbij gezet wordt.


Via de Lange Houtstraat kijken we uit op de Burgerzaal.

In de loop der eeuwen heeft de Burgerzaal dienstgedaan als vleeshuis, schepenbank (rechtbank), gevangenis en boterhal. Tegenwoordig wordt hij gebruikt voor diverse openbare gelegenheden van de gemeente Zutphen. De zaal is onderdeel van het oude stadhuis.

 Zutphen kent vele smalle straatjes, zoals o.m.


 

Raadhuissteeg.   

 

 

 

 


 

 

                                                    Kuiperstraat

 

 

 

 

Op de Houtmarkt is een gebouw te vinden dat het Luxor Theater heet.

Het Luxor Theater neemt als theater in de historische binnenstad een unieke plek in Zutphen in, en dat doet het al meer dan honderd jaar. Opgericht in 1918, is het een van de oudste nog in bedrijf zijnde filmtheaters van Nederland.

Tegelijkertijd is Luxor eigentijds en springlevend.

 

 


De missie van Luxor is:

De filmkunst levend houden en een groot en gemêleerd publiek deelgenoot maken van de kunstzinnige en maatschappelijke zeggingskracht van film. In een wereld waarin bewegend beeld alomtegenwoordig en verkrijgbaar is, onderscheidt het Luxor Theater zich door:

  • Een rijkgeschakeerde programmering van internationaal cinematografisch erfgoed tot de hedendaagse kwaliteitscinema;
  • Een programmering op maat, verankerd in de lokale en regionale context en gericht op een divers publiek;
  • Een gedifferentieerd aanbod op het gebied van film- en media-educatie;
  • Zijn positionering als vitaal onderdeel van het culturele leven van Zutphen.

Op de Houtmarkt is ook het VVV gevestigd. Hier hebben we geïnformeerd naar de adressen van de bezienswaardigheden in Zutphen.

Op ons lijstje stonden de volgende bezienswaardigheden;

·         Stedelijk Museum Zutphen – ‘s Gravenhof 4 7201 DN Zutphen. Toegang met Museum Jaarkaart. Tevens Archeologisch Museum. ‘s Maandags gesloten.

 ·        Koffie en thee, De Pelikaan winkel c.q. restaurant – Pelikaanstraat 9 7201 DR Zutphen.

·         Sint Walburgiskerk – Gravenhof – Kerkhof 3 7201 DM Zutphen. Museumjaarkaart niet geldig. Wel de Vip kaart van Vriendenloterij.

·         De Librije in de Sint Walburgiskerk - Kerkhof 3 7201 DM Zutphen. Museumjaarkaart niet geldig. Wel de Vip kaart van Vriendenloterij. Maandags gesloten. Onder leiding van een gids krijgt u dan een rondleiding van ongeveer 40 minuten door de kerk en Librije.

·         Fluisterboot Zutphen – Rijkenhage 1 7201 LP Zutphen – 75 minuten rondvaart op de Berkel en de Zutphense grachten. Dagelijks om 11.00, 13.00 en 15.00 uur. Losse kaarten; € 8,00 per persoon.

·         Museum Haven Zutphen – Houthaven 14 7202 AK Zutphen. Gratis Toegang.

·         Museumwinkel Het Snoepje – Ravenstraatje 3 7201 DG Zutphen. Aangepaste openingstijden; Maandag gesloten, dinsdag vanaf 13.00 uur tot 17.00 uur., woensdag gesloten, donderdag vanaf 13.00 uur tot 17.00 uur., vrijdag vanaf 13.00 uur tot 17.00 uur., zaterdag vanaf 10.00 uur tot 17.00 uur., zondag vanaf 13.00 uur tot 17.00 uur. Gratis toegang.

·         Museum Boerkip – Oude Touwbaan 24-26 7205 AS Zutphen. Entree €. 4 euro p.p. geopend vanaf 13.00 tot 17.00 uur. Parkeren voetbalveld ZVV De Hoven, Molenweg 36 7205 BD Zutphen.

  • Bakkerij museum Warnsveld – Lage Lochemseweg 25 7731 PK Warnsveld. Toegang gratis. Geopend alleen op de zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur.

 

                                                        Stedelijk Museum                                                 

  


                                             Koffie en Theehuis De Pelikaan.

 


Sint Walburgiskerk

  




                                            De Librije in de Sint Walburgiskerk

                                                        Fluisterboot Zutphen.

                                                    Museum Haven Zutphen.

                                                    Museumwinkel “Het Snoepje”.

                                              Museum “Boerkip”.

 

                                                    Bakkerij Museum Warnsveld.

Een paar bezoeken die op ons lijstje stonden, hebben we moeten laten vallen omdat op de eerste plaats onze tijd dat niet mogelijk maakte en op de tweede plaats omdat ze gesloten zijn tijdens ons verblijf.

Maar er waren voldoende mogelijkheden om Zutphen te ontdekken. Aan het einde van de Houtmarkt gaat deze over naar de Zaadmarkt. Via de Drogenapsteeg komen we bij de Drogenapstoren.

De Drogenapstoren, oorspronkelijk de Saltpoort (zoutpoort) genaamd, is gebouwd in 1444-1446 als stadspoort van Zutphen. Hij heeft maar kort als stadspoort dienstgedaan want hij werd in 1465 dichtgemetseld. Nadat de stadsmuzikant Tonis Drogenap het gebouw halverwege de 16e eeuw was gaan bewonen, kreeg het poortgebouw de naam Drogenapstoren.


 

Drogenapstoren

Van 1888 tot 1927 was de toren in gebruik als watertoren. Er werd een watertank van 180 m³ in de bestaande toren gebouwd. Na 1927 besloot het bestuur van Zutphen tot de bouw van een nieuwe watertoren ter vervanging van het reservoir in de Drogenapstoren. In de Tweede Wereldoorlog werd de Drogenapstoren gedeeltelijk opgeblazen, waarbij de Duitsers zonder dat ze het wisten tegelijkertijd een deel van de wapenvoorraad van het verzet vernietigden.

 

 

In de jaren zestig heeft de toren een nieuwe spits gekregen die in originele stijl werd gebouwd. Uit kostenoverweging werden echter de karakteristieke dakkapelletjes, die de spits hiervoor sierden, achterwege gelaten. In 1983 is de Drogenapstoren geschikt gemaakt als woonhuis. 

 

 

 

De huidige naam is ontleend aan de stadsmuzikant en trompetter Tonis Drogenap, die rond 1555 in de toren woonde. Drogenap was zijn bijnaam; waarschijnlijk werd hij zo genoemd omdat hij nogal veel dronk. Een nap is een soort drinkbeker. Een andere theorie is dat hij zo werd genoemd omdat hij heel arm was. 

In 1999 werd besloten bij de toren een standbeeld van Drogenap op te richten. Kunstenaar Oscar Rambonnet koos ervoor om niet de figuur zelf, maar alleen diens kleding in brons weer te geven. Omdat de sculptuur hol is en aan de achterzijde open, kan nu iedereen - letterlijk - in de huid van Drogenap kruipen. De voor Drogenap kenmerkende trompet maakt deel uit van het beeld.



Deze poort geeft toegang tot een kleine binnenplaats van het wachtlokaal van het Corps de Garde.
In de zeventiende eeuw deed het pand dienst als wachtlokaal voor de ruiters van het bereden garnizoen dat in Zutphen in bezetting lag. De naam Kortegaerd is dan ook een verbastering van Corps de Garde; Een korps dat niet werd ingezet voor beveiliging van de stad maar elders haar operaties uitvoerde. Vele panden in Zutphen zijn onderkelderd, echter in Ruiter Kortegaerd is geen onderkeldering. In 1955 werd het pand door het Wijnhuisfonds aangekocht. Het pand heeft in de vorige eeuw dienstgedaan als pakhuis/opslagruimte en er is ook nog een garagebedrijf in gevestigd geweest. In 2002 besloot Wijnhandel Schaapveld zich in het pand te vestigen. Zij hebben met oog voor de monumentale schoonheid het pand door architect Aad Gerts van een passend interieur voorzien. Het pand zelf is door het Wijnhuisfonds in overleg met Monumentenzorg gerestaureerd. De begane grond is het domein van wijnhandel Schaapveld geworden, terwijl op de eerste verdieping een appartement is aangebracht.


 

Proostdijsteeg 5, Proosdij is in eerste instantie het kerkelijke ambt of het territorium van een proost. Daarnaast wordt de term veelvuldig gebruikt voor de woning of de administratie van een proost of proosdij.

De belangrijkste kerkelijke functionarissen die de titel proost voeren zijn ten eerste de plaatsvervanger van een abt in een klooster en ten tweede het hoofd van een collegiaal kapittel. De omvang van de proosdijen was zeer verschillend.

Een eenvoudige proosdij bestond uit onroerend goed, waarvan de opbrengst voor de proost en het kapittel bestemd waren.

Naast de Proostdij staat een gebouw waarop een gedicht te lezen is.


In de jaren 2011 – 2012 was Eke Mannink stadsdichter van Zutphen. Dit inspireerde haar tot het schrijven van 42 gedichten. Ingegeven door wat ze zag, meemaakte of in opdracht.

In Zutphen zijn meerdere muurgedichten te vinden. Van de achttien muurgedichten kun je er veertien in het centrum van de stad ontdekken. Drie strofen zijn op muren in het dorp Warnsveld aangebracht. Het project kwam tot stand in samenwerking met Poëzietheater Vlinderwerk.

 

 

 

In de Pelikaanstraat is het Koffie- en Theehuis “De Pelikaan” gevestigd.

Het verhaal van De Pelikaan begint op 4 juli 1816. Op deze dag verkrijgt Gerrit Jan Garsen, winkelier, geboren te Warnsveld op 6 september 1785, bij legaat het winkelpand F 2329. Dit is dus de eerste telg uit de familie Garsen die zich hier als winkelier vestigt. Voorheen was het pand eigendom van zijn schoonouders. Zijn zoon Albartus Garsen wordt in 1854 eigenaar van het pand F 2329 en staat eveneens te boek als winkelier. Deze Albartus Garsen overleed in 1881 en bij scheiding van de nalatenschap wordt het pand F 2329 toebedeeld aan de Wed. Albartus Garsen, die het in 1889 verkoopt aan haar zoon Garrit Jan Garsen, eveneens winkelier. Garrit Jan Garsen was in 1887 al eigenaar geworden van het naastgelegen pand en hij is dus nu de eigenaar van de twee panden, die in 1904 geheel worden samengevoegd en verbouwd tot een pand, zoals het nu nog steeds onveranderd aanwezig is op de Pelikaanstraat nr. 9.


 


 

 

 

 

 

 

 

 


Koffie geserveerd met een glaasje water, koffielikeur en slagroom.

Naast het restaurant is een winkel waar diverse cadeauartikelen koffie en thee worden verkocht.

Op het gebied van koffie trachten zij een product te leveren dat aan de hoogste kwaliteitseisen voldoet en daarom branden zij de koffie in de eigen koffiebranderij. De koffie wordt ruw aangeleverd uit het land van herkomst en daarna door het personeel  verwerkt. In de koffiebrander wordt of één pure koffiesoort of een speciale huismelange gebrand. De koffie worden gebrand door middel van een slow roastingproces. Dit wordt door de vakman van de Pelikaan met deskundige hand gebrand tot pure perfectie, waarbij het oog van de vakman nog steeds het brandproces bepaalt.

Alle koffiesoorten worden elke week vers gebrand.

Na het bezoek aan de Pelikaan zijn we teruggelopen richting Zaadmarkt. Halverwege vonden we de Oude Bornhof. In dit grootste hofje van de stad geniet je van het groen, de rust en het uitzicht op de imposante Walburgiskerk. Middelpunt van het Oude Bornhof is Huize Borro, het huis van de steenrijke geestelijke Borro. 


 

 

 

 

 

 

Deze weldoener stelde zijn huis beschikbaar voor arme ouderen. De opvallende toegangspoort aan de Zaadmarkt dateert uit 1723 en draagt de wapens van de toenmalige regenten. Boven de poort staan in zandsteen de beelden van een oude man en vrouw. 

Kanunnik Borro was een werelds geestelijke die verbonden was aan het kapittel van de Walburgiskerk in Zutphen. Kort voor 1320 kocht hij van Mr. Johannes Saevus een halve hectare grond met een huis dat lag tussen de Zaadmarkt, de latere Bornhovestraat en de Schupstoel.

 

 

 


Doorkijkje in de Oude Bornhof.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Het hofje heeft hetzelfde idee als het Begijnen hof in Amsterdam. Ook hier vind je de serene rust en kun je genieten van de tuin.

Wij vervolgen onze weg richting Houtmarkt. Het is begin jaren '90 wanneer de gemeenteraad besluit om een door de Rotary afgewezen ontwerp voor een nieuwe fontein van architect Prins, te laten uitvoeren en op de markt te plaatsen. Het betreft een ontwerp van drie zuilen waarlangs water naar beneden stroomt. Het is de fontein die sindsdien op de Houtmarkt staat.

 

Aan het einde van de Houtmarkt komen we bij de Wijnhuistoren.


De Wijnhuistoren in Zutphen is een voorbeeld van een belfort met klokkenspel. De toren werd tussen 1616 en 1642 gebouwd en is een deel van de herberg "to Vreden", waarvan al voor 1326 sprake is. De oudste bouwfase is nog in de kelder aanwezig en dateert van rond 1300. De functie van Vreden of Het Wijnhuis was naast die van herberg, ook stadswaag, onderkomen van de stadswacht en plaats van openbare aankondigingen van het stadsbestuur.

 





Bij het Broederen Kerkhof is de bibliotheek van Zutphen gevestigd. 

Voorheen was het de Nederlandse Hervormde Broederenkerk.

De Nederlandse Hervormde Broederenkerk is een vroeggotische kerk van het in 1293 gestichte Dominicanenklooster, bestaande uit een driebeukig, basilicaal schip, geheel in steen overwelfd met kruisgewelven. Op het dak staat een sierlijke houten, met koper beklede, klokkentoren. Het bakstenen portaal tegen de zuidgevel dateert waarschijnlijk uit omstreeks 1826.

In 1293 schonk Margaretha van Dampierre, de vrouw van Graaf Reinald I, een stuk grond aan de Dominicaner broeders. Haar echtgenoot was op het terrein met een imposant project bezig: hij wilde er een grote zaal neerzetten als tegenhanger van de zaal die zijn neef Floris V van Holland in Den Haag aan het bouwen was. Die zaal staat tegenwoordig bekend als de Ridderzaal. Door onfortuinlijke omstandigheden in de slag bij Woeringen werd Reinald gevangengenomen en moest hij vrijgekocht worden. Daardoor raakte hij bankroet en moest het project om een grote zaal te bouwen worden gestaakt. Margaretha schonk het terrein uiteindelijk aan de monniken. 


Deze monniken bouwden hier de kloosterkerk. De kerk heeft zeer rijke gewelf schilderingen die in de eerste helft van de zestiende eeuw zijn aangebracht. In 1772 is de kerk verrijkt met het poorterstorentje, waarin een klok werd gehangen die luidde als de poorten van de stad gingen sluiten. De klok luidt nog steeds elke avond. 

Het gebouw heeft niet alleen gediend als kloosterkerk. Na de Staatse verovering van Zutphen door prins Maurits werd het gebruikt door de protestantse gemeenschap en later door de Waalse gemeenschap van Zutphen. In 1970 kwam het leeg te staan en in 1980 kocht de gemeente Zutphen het. In 1983 vond de Openbare Bibliotheek er haar onderkomen en ook vandaag de dag wordt het kerkgebouw nog steeds gebruikt als bibliotheek. 

 


Veel van de gewelfschilderingen hebben een verhaal. De afbeeldingen op het plafond van de kerk pasten goed bij de kerk toen het nog een onderdeel van het klooster was. De meeste figuren zijn namelijk Dominicaanse heiligen. Verder zijn er veel familiewapens van vooraanstaande Zutphense families te zien.

Na deze omzwervingen is het weer tijd om het hotel op te zoeken voor het diner.

Woensdag 25 juni 2024, vandaag hebben op z’n minst een tweetal doelen voor ogen;

1.    Bezoek aan het Museum Zutphen;

2.    Bezoek aan de Walburgiskerk en Librije

Na het ontbijt gaan we naar het parkeerterrein aan de Houtwal om daar vandaan te lopen naar het Museum Zutphen.

Alvorens het museum te bezoeken, zijn we in de binnentuin koffie en thee gaan drinken. Je komt bij de musea via een unieke entree: 


De Zutphense schelpenkoepel of schelpengrot. In 1697 liet baron Walraven van Heeckeren deze barokke koepel bouwen door de Zweedse architect J. Horleman. De baron wilde zijn tuin moderniseren volgens de nieuwste mode – met planten en struiken, en ook water- en rotspartijen.