Zondag 21
september 2014.
Alhoewel het
vandaag mijn verjaardag is, maken we er geen drukte van. Vanmiddag gaan we naar Gieterveen. Daar wordt
bij de molen De Eendracht een
herfstmarkt gehouden.
Van 10.00 tot 16.00 uur is van alles
te doen. Standhouders verkopen onder (veel) meer tuin- en woondecoraties,
houten speelgoed, artikelen uit Peru, sieraden, buitenketels en braadschalen.
Een mandenvlechter laat zien hoe van wilgentenen manden worden gevlochten. Ook
wordt er geweven en gesponnen.
Natuurlijk zijn er ook de vertrouwde
kramen met streekproducten van de Oostermoerse agrarische vrouwen.
De molen is in bedrijf en er wordt in de leemoven
brood gebakken.
Uitzicht vanuit de molen.
De streekprodukten die door de deelnemers verkocht worden. Daarbij ook de spruiten op stam.
Een stukje
historie van de molen De Eendracht.
De korenmolen "De
Eendracht"werd in 1877 opgebouwd. Voor die tijd had de molen in Nieuw
Buinen gestaan.
In 1904 brandde het bovenstuk van de
molen af, dit gedeelte was van hout en werd later in steen opnieuw opgetrokken.
Boven in de molen bevinden zich twee
door de wind aangedreven maalstenen, onderin 1 met elektrische aandrijving.
Bij het uitzoeken van de
geschiedenis van de familie Kersten te Gieterveen kwamen we een akte tegen d.d.
9 januari 1882. Dit is de akte van "Publieke verkoping van vastgoed ten
verzoeke van de erven van Hendrik Kersten te Gieterveen gem. Gieten".
Deze Hendrik Kersten is de betovergrootvader
van Henk Kersten , de schrijver van dit stuk.
Tussen 1830 en 1835 is hij vanuit
het Duitse Lienen naar Holland gekomen (Hollandganger).
Op zaterdag 11 februari 1837, des
avonds te zes ure , huwde hij met Trientien Scheerhorn in de gemeente Gieten.
Hendrik was toen smidsknecht , woonachtig te Gieten.
Op 17 mei 1840 kocht hij een stuk
land, kadastraal bekend sectie B nummer 176 te Gieterveen, van Harm Harms
Poelman , landbouwer van beroep, woonachtig te Bonnerveen.
Op dit stuk land bouwde hij een
nieuw huis met ijzersmederij. Vanaf deze tijd , 1840, behoorde de familie
Kersten tot de inwoners van Gieterveen.
We gaan terug naar de publieke
verkoping van 9 januari 1882. Op deze verkoping werd als perceel 6 verkocht :
"hety een acht en twintigste aandeel verkopers in een molen genoemd ,
aldaar kadastraal bekend in sectie B nummer 2797 korenmolen groot in het geheel
een en veertig centiaren". Koper was Harm Groenwold landbouwer van beroep,
wonende te Gieterveen, gemeente Gieten voor de som van eenhonderdvierentachtig
gulden.
Door zoon Jan werd het huis met
smederij en diverse stukken land , gedeeltelijk samen met zwager , Egbert
Luichjes, (de molenaar) aangekocht.
Waarom kocht hij niet het aandeel in
de molen?
Het antwoord vinden we in het
dagregister deel 35 nummer 745 waarin Jan G. speelman , landbouwer te
Gieterveen, gemeente Gieten, verklaart te hebben verkocht aan onderscheidene
personen te Gieter- en Bonnerveen , het westelijk deel van een stuk grond, sectie
B no. 206, groot 64 aren en 14 centiaren.
Genoemde onderscheidene personen te
Gieter- en Bonnerveen zijn:
aandeel
omgerekend
1.
Egbert Luichjes , molenaar te Gieterveen
5/42
20
2.
Geert Ketelaar , bakker te
Gieterveen
11/84 22
3.
Jan Huizing , hoofdonderwijzer te Gieterveen
11/84 22
4.
Jan Hospes , bakker te Gieterveen
1/14 12
5. Jacob
Hoiting te Gieterveen
1/14 12
6.
Kornelis Trip, landbouwer te
Gieterveen 1/14 12
7.
Jan Schuiling , timmerman te Gieterveen
1/28 06
8.
Hendrik Kersten, smid te Gieterveen
1/28 06
9.
Jan G. Speelman, landbouwer te Gieterveen
1/28 06
10. Bareld
Groenwold , landbouwer te Bonnerveen 1/28 06
11.
Jan R. Sloots , landbouwer te
Gieterveen
1/28 06
12.
Jan Kersten, smid te Gieterveen
1/42 04
13.
Trientje Fransens of Wed. R. Sloots,
landbouwer te
Gieterveen 1/42 04
14.
Geert Eling , landbouwer te
Gieterveen 1/42 04
15.
Jan A. Stavast , landbouwer te
Bonnerveen
1/42 04
16.
Harm Hoving , landbouwer te
Bonnerveen 1/42 04
17.
Hendrik Speelman, landbouwer te Bonnerveen 1/42 04
18. Roelof
Speelman, landbouwer te
Gieterveen
1/56 03
19. Hendrik
J. Speelman , landbouwer te Gieterveen 1/56 03
20. Roelof
Koopman, landbouwer te Gieterveen 1/84 02
21. Harm K.
Hoiting , landbouwer te
Gieterveen 1/84 02
22. Jan
Aasman, arbeider te
Bonnerveen
1/84 02
23. Hendrik
Koning, arbeider te
Gieterveen
1/16 01
24. Willem
Hulshof , arbeider te
Gieterveen
1/16 01
TOTAAL 168
Koopprijs f. 680,34
Het antwoord op bovengestelde vraag
moet dus zijn : "Jan Kersten en Egbert Luichies, schoonzoon van Hendrik
Kersten, zijn reeds aandeelhouder in de molen en vergroten hun aandeel
niet".
In 1904 brandde de molen af, zodat deze
in 1905 als ruine in het kadaster voorkomt. De boeren, eigenaars, besloten de
molen te herbouwen.
Evenwel besloten de eigenaars de
molen te verkopen. Egbert Luichjes, de molenaar, was toen reeds vertrokken naar
zijn geboorteplaats , Ruinerwold en was daar reeds weer korenmolenaar. In juni
1909 overleed hij daar op 68-jarige leeftijd. Zijn zoons, Hendrik en Jan gingen
verder als korenmolenaar, maar zoon Jan overleed een half jaar na zijn vader,
in december 1909, op 26 jarige leeftijd.
Bij de verkoop komen we de volgende
namen als eerste tegen:
Geert Ketelaar en Jan Kersten(
voorzitter en secretaris?). Lammechien Ketelaar , dochter van Geert Ketelaar en
Grietje Speelman, was toen reeds getrouwd met Hendrik Kersten, zoon van Jan
Kersten en Trijntje Schrage. Dit is een mooi voorbeeld van de toendertijd
kleine gemeenschappen. Temeer daar de vader van Geert Ketelaar , Johann
Christoff Kettler (later Stoffer Ketelaar) en de vader van Jan Kersten , Johann
Heinrich Kersten ( later Hendrik Kersten) beiden uit Duitsland kwamen.
Na een brand in 1904 werd het bovenachtkant door een rond stenen
molenlichaam vervangen. Reeds vanaf 1905 was de molen in eigendom van de
familie Mulder. De laatste telg van dit geslacht heeft de molen nog lang in
bedrijf gehouden, maar rond de eeuwwisseling raakte de molen in een steeds
slechtere toestand. Na de dood van Johannes Mulder in 2004 kwam de molen in
eigendom van de Molenstichting Drenthe. Deze liet in 2005 een restauratie
uitvoeren waarna de molen voorlopig weer draaivaardig werd. In 2007 werd met
een omvangrijkere restauratie begonnen waarbij onder andere de stenen onderbouw
werd vernieuwd en waarbij groot onderhoud werd gepleegd aan binnenwerk en kap
van de molen. In het najaar van 2007 werd de kap teruggeplaatst en in het
voorjaar van 2008 is de restauratie afgerond.
Terug op de camping is Gea bezig met
de kwarktaart die we van Annemieke hebben meegekregen. Alle ingrediënten die we
hadden meegekregen konden worden verwerkt tot het volgende resultaat. Morgen,
maandag 22 september krijgen we visite. Dus dan komt de taart goed van pas.
Heette Hendrik Kersten niet Johann Heinrich Kersten?
BeantwoordenVerwijderenZie www.drentsesmeden.nl