Zaterdag 10 november 2012
Op uitnodiging van de Historische Kring Velsen hebben we een
rondleiding gehad bij de Cementfabriek CE-MIJ te Velsen-Noord.
Eerst een stukje geschiedenis:
Hoogovencement in Nederland
Van 1921 tot 1922 werd het Duitse hoogovencement in
Nederland beproefd door Koning & Bienfait te Amsterdam. Eén der eerste
toepassingen van hoogovencement in Nederland op grotere schaal was bij de bouw
van de sluis bij IJmuiden in de periode 1919-1930. In 1905 werd de Westduitse cementindustrie
in Nederland vertegenwoordigd door de Nederlandse Cement Handelsmaatschappij in
Den Haag. Zij importeerde ook hoogovencement uit het Roergebied, waar de
staalindustrie, die als bijproduct de hoogovenslak als grondstof leverde, sterk
vertegenwoordigd was. Van deze hoogovenslak, een product dat wordt gevormd uit
de ganggesteenten van ertsen en uit kalksteen als toeslagmateriaal, wordt de
hoogovencement, slakkencement of ijzerportlandcement gemaakt.
In Nederland werd na de oprichting van de Hoogovens in IJmuiden in 1924 ook
nagedacht over de productie van hoogovencement. In 1928 werden, in samenwerking
met ENCI in Maastricht, plannen daartoe gemaakt. Dat leidde tot de oprichting
van de Cementfabriek IJmuiden (Cemij) op 19 december 1930. Op 28 september 1960
werd officieel de hoogovencementfabriek van ENCI, de HOFA, in Maastricht
geopend. In 1959 was al met de productie begonnen. Op 21 november 1963 werd de
Cementfabriek Rozenburg N.V. opgericht op het eiland Rozenburg. In 1966 werd
deze derde grote cementfabriek in Nederland geopend.
Bron: CEMIJ in IJmuiden, u.b. 233: 157, Cement, Rotterdam
Vanaf 1931 werd met
de productie begonnen.
Door dhr. Tervoort
werd een overzicht van de geschiedenis van het ontstaan van de cementfabriek
gegeven.
Sinds kort heeft de
ENCI te IJmuiden de beschikking over een eigen bedrijfsmuseum.
Op de website van ENCI
HeidelbergCementGroup vond ik het volgend bericht.
ENCI IJmuiden opent
bedrijfsmuseum
Begin juli
heeft ENCI IJmuiden op haar terrein een eigen bedrijfsmuseum in gebruik
genomen. Het museum werd met veel passie ingericht door eigen werknemers en is
bedoeld om de historie van de cementfabriek uit IJmuiden te behouden.
Door het
verzamelen en presenteren van de objecten hebben de medewerkers een
representatief beeld gegeven van de historie en ontwikkeling van ‘hun’ fabriek.
Het resultaat is een bedrijfscollectie die onder andere bestaat uit foto’s,
bouwtekeningen van oprichting, historisch overzicht, memorabilia,
merchandising, vlaggen, films, bedrijfsbladen en een directeurengalerij. Een
resultaat waar ze trots op zijn.
Ad Tervoort,
tot voor kort hoofdprocesregelaar bij ENCI IJmuiden geniet nu van zijn ‘oude
dag’. Als kartrekker van het museum is hij sinds kort ook ‘museumbeheerder‘: «Samen
met mijn collega’s Lia Hardonk en Jan de Boer heb ik veel plezier gehad bij het
verzamelen en inrichten. Zelfs een deel van mijn eigen ENCI-herinneringen
liggen nu hier tentoongesteld.
Tijdens de opening waren zo’n 60 collega’s, gepensioneerde medewerkers en
oud-directeuren van de partij om alles te bewonderen. Het is de bedoeling dat
we de ruimte één keer per maand openstellen. Geïnteresseerden kunnen dan een
kijkje komen nemen.».
Ook
directeur Vincent van der Horst is trots op het resultaat: «Ik ben heel
trots op mijn mensen die met zoveel
energie en passie een fantastisch resultaat hebben neergezet. Onze fabriek
bedient de bouwmarkt al 80 jaar met hoogovencement. Ze is het waard om de
historie ervan op deze manier te bewaren.»
Het museum
is gevestigd bij ENCI IJmuiden, Noordersluisweg 75 in Velsen-Noord. De
maandelijkse dag van openstelling vindt plaats in samenspraak met bezoekers.
De directie.
11 juli 2011
In het bedrijfsrestaurant is een plaquette dat
herinnerd aan het 25 jarig bestaan van CE-MIJ.
Onderweg naar het
museum lopen we door de werkplaats waar het bedrijf het onderhoud pleegt aan de
machines.
Vlakbij het museum liggen
in hoge bergen de slakken te wachten om verwerkt te kunnen worden. Door de
recessie is de aanvoer groter dan de vraag. Hierdoor hopen de slakken zich
alleen maar op.
Een tweetal
kantoorruimtes zijn ingericht als museum. In vitrines zijn de herinneringen aan
het verleden uitgestald. Een statige klok, welke door het personeel is
aangeboden, geeft de tijd aan.
Vanuit de tijd dat het roken nog geen taboe was
zijn de diverse aanstekers met logo in de vitrine uitgestald.
Een sigaar met
het logo van de CE-MIJ is ook bewaard gebleven.
Een mooie, Delfts
blauwe tabakspot staat in de vitrine te pronken. In het Museum Kennemerland is
een zelfde pot te bewonderen.
Daar luidt de
beschrijving alsvolgt:
Cilindervormige
aardewerk pot met messing deksel, vervaardigd in 1956 ter gelegenheid v.h. 25
jarig bestaan van de Cementfabriek IJmuiden (CEMIJ), op de zijkant een
kobltblauw uitgevoerde afbeelding van de CEMIJ
fabriek, op de tegenovergestelde zijde in blauw het opschrift: 25 jaar cement,
Cementfabriek IJmuiden N.V. Ijmuiden 1931 16 juni 1956, op de onderkant gemerkt
in blauw "1451", daaronder een kroon, vervolgens "Koninklijke
Goedewaagen Gouda Holland. H.", ondergrond van de pot witgrijs. Van
uitreiking aan het personeel zal waarschijnlijk geen sprake zijn geweest.
Mogelijk is een klein aantal exemplaren uitgereikt aan directieleden,
commissarissen, e.d.
Een pronkstuk van
de collectie is een model van een cementtanker, Realengracht.
Verder heb ik nog een aantal foto's voor een algemene indruk.
Een vitrine met grondstoffen.
Zelfs het servies is voorzien van het logo van Ce- Mij. Maar dat toendertijd gebruikelijk bij grote bedrijven.
In vroeger tijden werd het cement gevuld in papieren zakken. Tegenwoordig vindt het vervoer in bulk plaats.
Een groepsfoto
sluit de rondleiding af.
Daarna weer op weg naar huis.
