woensdag 27 augustus 2014

Bello. een dagje met de Stoomtram Hoorn-Medemblik

Woensdag 13 augustus 2014

Volgens de weersverwachting zou het een mooie dag worden. Via het internet hebben we uitgezocht wat er in Noord-Holland zoal te doen is. De keuze was gevallen op de Stoomtram in Hoorn.

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik vertelt over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De collectie stoomtramlocomotieven, rijtuigen en wagens wordt gerestaureerd en rijdend gepresenteerd op de 20 km lange lokaalspoorweg tussen Hoorn en Medemblik uit 1887, die compleet met de oorspronkelijke stations bewaard is gebleven. - See more at: http://www.museumstoomtram.nl/nl#.dpuf


De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik vertelt over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De collectie stoomtramlocomotieven, rijtuigen en wagens wordt gerestaureerd en rijdend gepresenteerd op de 20 km lange lokaalspoorweg tussen Hoorn en Medemblik uit 1887, die compleet met de oorspronkelijke stations bewaard is gebleven.

Ons reisplan was om te starten in Hoorn. Bij het station is ruime voorziening om je auto daar te parkeren. Richting het station staat het stationsgebouw van het Museum Stroomtram Hoorn-Medemblik.

Na het "kopen" van de kaartjes met onze museumjaarkaart, was het wachten op het vertrek van de stoomtram naar Medemblik.

De stoomtram wordt getrokken door een stoomtramlocomotief.



















 De route gaat vanaf Hoorn Tramstation naar het Station Wognum-Nibbixwoud, Halte Twisk, Station Opperdoes en eindigt dan bij het Station Medemblik. Vandaar uit kun je overstappen op het Motorschip Friesland, welke vroeger werd gebruikt voor de veerverbinding Harlingen-Terschelling.
De boot vaart dan naar het Station Enkhuizen. En dan met trein terug naar Hoorn en dan is de cirkel rond.


 Tramstation Hoorn

Hier konden we met onze Museumjaarkaart een combikaart kopen, waarvoor we toegang kregen voor de stoomtram en de boot.


Een overzicht van het emplacement.

We zijn al een keer met de S.T.A.R. in Drenthe en met de Hoogoventrein in IJmuiden geweest, maar het is steeds weer verrassend hoe men met vrijwilligers dergelijke musea draaiend kunnen houden.


Met deze beelden waan je je bijna terug in de tijd.






 De stoomloc staat al klaar voor vertrek. Het eerste station wat we aandoen is: Station Wognum-Nibbixwoud.


Bij iedere overweg dient de machinist een signaal te geven. De "stoker" bedient dan de spoorbomen voor een veilige doorgang.


 Bij het station Wognum-Nibixwoud wordt kort stil gestaan om het station te bekijken.


 Het bedienen van de wissels is ook hier nog steeds handwerk.


De goederen die per spoor worden verstuurd, zijn zojuist op het perron aangekomen.


En datgene wat vandaag niet mee hoeft, wordt opgeslagen in de loods.

Het volgende station is Twisk.




Twisk is een dorp in de gemeente Medemblik ten zuidwesten van de plaats Medemblik. Het was vroeger een echt lintdorp, maar sinds het eind van de 20e eeuw zijn er ook vele aftakkingen met nieuwbouw.
Tot 1 januari 1979 was Twisk een zelfstandige gemeente, waartoe ook de buurtschappen ’t Westeinde, Bennbemeer, en van oorsprong ook een deel van de Broerdijk behoorden. 't Westeinde en Bennemeer vallen nog altijd formeel onder Twisk. In 1979 fuseerde de gemeente met de gemeenten Abbekerk, Midwoud, Opperdoes en Sijbekarspel, en het dorp Hauwert (tot dan behorend tot de gemeente Nibbixwoud) tot de gemeente Noorder-Koggeland, die zelf per 1 januari 2007 fuseerde tot de gemeente Medemblik.
Het dorp Twisk is een beschermd dorpsgezicht (+uitbreiding) en heeft twee kerken, waarvan één een laatgotisch kerkje is en vele oude stolpboerderijen. Het kent zelfs een van de hoogste concentraties van de stolpboerderijen in Nederland.



















 Eén van de kerken van Twisk                       Een typerend West-Fries (ook wel Zaans genoemd)           woonhuis

















Een typerend West-Fries boerderij-huis 









       




De stolpboerderij De Driesprong, zo genoemd naar de    ligging aan een driesprong

Het dorp komt in 1245 voor als Twisca en 1639 Twiscke. De plaatsnaam zou mogelijk terugvallen op het oud-engelse woord Twicen wat kruispunt van twee wegen betekent. Twisk zou dan zijn ontstaan bij een tweesprong of splitsing. Later zou de plaats verder ontwikkelen naar een lintdorp. Een ander goede mogelijkheid is dat plaatsnaam is afgeleid van een riviertje dat ooit door het dorp stroomde, de Twise. Maar het meest waarschijnlijke is dat de plaatsnaam is afgeleid van het Oudfriese twisca, wat "tussen" betekent. Twisk moet dan eertijds een buurtschap aan een weg tussen twee dorpen zijn geweest.
Twisk werd op 2 februari 1414 door Willem VI, samen met Abbekerk, Midwoud en Lambertschaag verheven tot de Stede Abbekerk. Later zou Abbekerk gehele stadsrechten hebben met Lambertschaag. Twisk bleef wel verbonden met de stede Abbekerk. Zo was het een onderdeel van de ambtsheerlijkheid Abbekerk-Twisk-Midwoud-Lambertschagen. Deze ambtsheerlijkheid werd in 1742 voor fl. 5000,-. verkocht aan de regenten door de staten van Holland en West-Friesland.
Twisk kent een vrij rustig verlopen geschiedenis. Het dorp kende geen extreme armoede maar ook geen enorme rijkdom en geen grote rampen. Wel is er goede bloei geweest in de 18e, einde 19e en begin 20e eeuw. Die bloei kan men nog steeds zien aan de vele sterk versierde boerderijen en woningen uit die periode. Het dorp stond ook door de eeuwen heen bekend als een vrij welvarend dorp, die welvaart kwam vooral door goede weidegronden die het dorp omringden.
Het bekende oude treinstation van Twisk aan de lijn Hoorn-Medemblik (tegenwoordig een museumlijn) ligt eigenlijk buiten de dorpskern in de buurtschap 't Westeinde. Het stationsgebouw is een laag langwerpig gebouw, dat werd geopend op 3 november 1887. Het station werd officieel buiten gebruik genomen op 5 januari 1941.
Het huidige Twisk is een combinatie van stolpboerderijen en huizen, een deel van de huizen dateert uit de 18e, 19e en begin 20e eeuw. Hierdoor kan men er vrij goed het dorpsbeeld van toen nog zien. Een deel van de stolpboerderijen zijn rijksmonumenten.
Eén van de bekendste is wat men de Muntenboerderij noemt. Deze stolpboerderij dateert uit de 16e eeuw. De naam ontleent zich aan het feit dat bij een restauratie in 1974 een witte Siegburger pot vol Spaanse Matten werd gevonden door één van de werklieden. De pot en de gouden dukaten uit dezelfde eeuw als dat de stolp komt. Bij de veiling leverden ze een kapitaal op. In 1995 werd de stolp nogmaals gerestaureerd, ditmaal aan de hand van oude kaarten uit 1850. De stolpboerderij is enkele jaren na de restauratie een bed & breakfast geworden.
Twisk telt 50 rijksmonumenten.

Vanaf Twisk komen we bij het station Opperdoes. En de volgende halte is Medemblik.
In de stroomtram Courant worden een drietal attracties in Medemblik genoemd. Het kasteel Radbout, Het Nederlands Stoommachinemuseum en het museum "De Oude Bakkerij'. Een wandeling door de Nieuwstraat geeft een beeld hoe een oud-hollands stadje er vroeger uit gezien moet hebben. Veel oude pandjes hebben nog steeds de uitstraling van vroeger tijden.


Dit is het eerste oorlogsmonument dat is opgericht in Nederland, al in 1940.







De haven van Medemblik.


"Hier loopt het brood niet van de band, maar bakken wij het met hart en hand."



Waterschapshuis in Medemblik

Imposante gevel aan Westerhaven

Aan de Westerhaven nr. 20 in Medemblik staat een huis met een imposante, strenge gevel. Het particulier bewoonde pand is het voormalige Waterschapshuis, destijds bekend als het Koggehuis. Voor de bouw van dit pand werden in het eind van de 18de eeuw de gevels van twee bestaande huizen gesloopt. Bij de nieuwbouw kreeg het voorgedeelte een imposante uitstraling met een kamer voor de dijkgraaf, vergaderkamers en een eetzaal. Het achterdeel is nog 17de-eeuws met lage balken en in hout gesneden engeltjes op de sleutelstukken, die de uiteinden van de balken ondersteunen.

Het wapen van de Vier Noorder Koggen boven de ingang van het Koggehuis (1613) aan de Nieuwstraat ...

Het wapen van de Vier Noorder Koggen boven de ingang van het Koggehuis (1613) aan de Nieuwstraat met de wapens van Medemblik (l.b.), Hoogwoud (r.b.), Wognum (l.o.) en Midwoud (r.o.). (Foto TM)

Waterschappen

Binnen de Omringdijk bestonden in de Middeleeuwen vier ambachten: het Geestmerambacht en de Schager- en Niedorper Koggen in het westen, de Vier Noorder Koggen en Drechterland in het oosten. Het hart van de Westfriese samenleving vormden echter de bannen. Dat waren de voorlopers van de moderne gemeenten. In die tijd kwamen dorps- en parochiegrenzen met elkaar overeen. De termen dorp, banne en parochie waren dan ook synoniem. De dorpsbesturen hielden zich onder andere bezig met waterstaatszaken.


 Als je een kijkje neemt binnen deze groentewinkel, waan je je terug in de tijd. Helaas hebben we er geen foto van genomen., maar met een balken plafond en de uitstalling binnen in de winkel proef je de sfeer van vroeger tijden.







Historie
Inleiding
In 1985 wordt in het voormalige station te Medemblik een tentoonstelling ingericht over het bakkersvak. Deze tentoonstelling is twee maanden lang te bezichtigen en vormt het begin van het Bakkerijmuseum "De oude bakkerij". De grondslag voor het museum is echter jaren daarvoor reeds gelegd door bakker Cees de Boer uit Wadway.

Voorgeschiedenis
Cees de Boer begint in 1930 zijn eigen bakkerij in Wadway, een klein plaatsje in West Friesland tussen Spanbroek en Wognum. Hij krijgt drie kinderen: Jan, Truus en Ans.  Tijdens zijn leven spaart en verzamelt Cees alles wat interessant is, maar zijn voorliefde gaat toch vooral uit naar bakkersspullen. Met zijn dood in 1977 laat hij een grote verzameling na aan zijn kinderen.
Dochter Ans de Boer is in 1966 getrouwd met Theo Spil, zoon van bakker Spil in Zwaag. Hij is de vijfde generatie Spil die bakker is. Samen delen ze de interesse in het bakkersvak, ook al heeft Ans altijd geroepen dat ze 'nooit met een bakker wil trouwen'. Het echtpaar gaat in Medemblik wonen.
Begin jaren '80 staan ze op zaterdagen in 'de Oudheidkamer' in het Weeshuis om bezoekers te ontvangen. Ze stallen daar verschillende bakkersattributen uit die afkomstig zijn uit de verzameling die bakker Cees de Boer hen heeft nagelaten.

Het begin
In 1985 komt het heugelijke bericht dat het echtpaar Spil met hun tentoonstelling tijdelijk terecht kan in het station van Medemblik. In dit eerste jaar trekt het museum reeds 2000 bezoekers. Maar helaas is het van korte duur en naarstig wordt gezocht naar een nieuwe locatie.
Een jaar later opent Bakkerijmuseum "De oude bakkerij" zijn deuren in het voormalige pand van Slager Van Doorn, welke reeds lange tijd niet meer als slagerij in gebruik. Ook al lijkt deze nieuwe lokatie weggestopt achter de winkelstraat, de bezoekers weten in steeds grotere getale het pandje in de Tuinstraat te vinden.
Het pand wordt echter te klein. Er kunnen niet te veel bezoekers tegelijkertijd in en er ontstaan kleine problemen. Zo is er geen toilet aanwezig en met ruim 10.000 bezoekers per jaar is dat geen overbodige luxe! Ook de demonstraties, ooit begonnen als aardigheidje, zijn lastig. Zo staat de bakker niet alleen met zijn rug naar het publiek; ook stromend water is niet in de 'bakkerij' aanwezig. Gezocht wordt naar een groter pand.

De verhuizing
In 1988 wordt het huidige pand aan de Nieuwstraat 8 gekocht. Het is een voormalige sigarenzaak annex timmerfabriek en staat al langere tijd leeg, maar heeft veel potentie.  Er wordt druk verbouwd en op 4 februari 1989 opent "De oude bakkerij" wederom haar deuren. Voor de opening is de gehele familie Spil in klederdracht gestoken en de moeder van bakker Theo, bakkersvrouw in hart en nieren, houdt een toespraak.
Tussen 1988 en heden zijn er verschillende verbouwingen; zo wordt het dak vernieuwd en verhoogd, wordt er een stukje aan het pand gebouwd en zijn er toiletten bij gekomen. Het museum in zijn huidige vorm begint duidelijk gestalte te krijgen.

Het heden
Met zo'n 50.000 bezoekers per jaar is het museum inmiddels uitgegroeid tot één van de middelgrote musea van Nederland. Het museum heeft in 2000 de officiële Museumregistratie gekregen en de plannen voor de toekomst hebben gelukkig geen tijd om stoffig te worden. Dit mede dankzij de oprichters: Theo en Ans Spil, maar vooral ook dankzij de bijna honderd vrijwilligers die het museum al die jaren een warm hart toedragen.

De volgende foto's geven het sfeertje weer van het lekkerste museum.

























Ons volgend bezoek is het voormalig stadhuis van Medemblik.



Stadhuis van Medemblik

Het stadhuis van Medemblik is een voormalig gemeentehuis in de Noord-Hollandse plaats Medemblik gebouwd in 1939 naar een ontwerp van de traditionalistische architect A.J. Kropholler.
Heden huist hier  een museum in dat door vrijwilligers wordt gerund.



Kaaspers





De schouw is afkomstig van een oude boerderij in de omgeving van Medemblik. De tegeltableaus vallen onder de bescherming van monumentenzorg.


Nagenoeg is het gehele interieur gevuld met giften van bedrijven. Zo ook de glas in lood ramen in het trappenhuis.





                                           Medenblik spreekt



Ik blonk gelyk een Zon, in het Oosten opgerezen.

Eer dat daar eenig Stad, in ’t Wester-Vriesland was.

Mijn Koninklyke Troon wierd wijd en veer geprezen.

Maar door myn Vyands lift ,geraakt’ ik vaak in d’asch.

Ik hebbe zuuren zoet, veel heil en straf geleden.

Door gods al-bestier,die alle dingen schikt:

Zyn band die drukt my zwaar, maar door bitze tegenheden.

Waar door myn gulden paal schier t’ eenmaal verblikt.

O Zusters die zeer lang na my nog zyt gebooren:

Veragt myn oudheid niet, u dreigt een zware val.

Ik voel veel tegenheid als blyken van Gods Tooren.

Maar immers weet gy niet wat u gebeuren zal.

                    Jan Pietersz: Egges.                                      


Dit gedicht is te lezen in de hal van het stadhuis van Medemblik.



Op de eerste verdieping is de trouwzaal, welke nog steeds in gebruik is. Het geheel is ingericht naar het ontwerp van Kropholler.



Buiten staat de trein al te wachten om de mensen terug te brengen naar Hoorn.




Dit is "Bello".



Zo'n treinritje is wel aanlokkelijk, maar aan de andere kant met de boot naar Enkhuizen lijkt ons ook wel leuk. Uiteindelijk kiezen we toch voor de bootreis. De reis wordt voortgezet met de MS Friesland.
De "Friesland" is gebouwd in 1956 en tot midden jaren tachtig van de vorige eeuw ingezet voor de rederij Doeksen als veerboot tussen Harlingen en de waddeneilanden Terschelling en Vlieland.
In al die jaren heeft de Friesland duizenden passagiers overgezet.
Veel passagiers bewaren nog steeds goede herinneringen aan die reizen met de "Friesland".

Sinds 2002 maakt de "Friesland" onderdeel uit van de zogenaamde "historische driehoek" en onderhoudt de veerdienst op het IJsselmeer tussen Enkhuizen en Medemblik.
De "Friesland" biedt u een comfortabel verblijf in de luxe salon met bar.
Maar u kunt natuurlijk ook kiezen voor een plaats op het boven- of benedendek om te genieten van de zon, de wind en de mooie vergezichten.








Van Medemblik tot Enkhuizen is het ongeveer anderhalf uur varen. De aanlegsteiger in Enkhuizen is vlakbij het treinstation van de NS.




Vandaar gaan we met de trein noor Hoorn. Gelet op de tijd is het zoeken van een restaurant wel op z'n plaats.

Na wat straatjes afgelopen te hebben, vinden we op de Kleine Noord een Grieks restaurant.


Na de maaltijd terug naar de parkeerplaats bij het Station Hoorn en weer op weg naar huis.

Zo zijn we toch een hele dag onder de pannen met een spannende tijdreis met tram & boot, zoals vermeld in de Stroomtram Courant.

De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik vertelt over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De collectie stoomtramlocomotieven, rijtuigen en wagens wordt gerestaureerd en rijdend gepresenteerd op de 20 km lange lokaalspoorweg tussen Hoorn en Medemblik uit 1887, die compleet met de oorspronkelijke stations bewaard is gebleven. - See more at: http://www.museumstoomtram.nl/nl#.dpuf
De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik vertelt over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De collectie stoomtramlocomotieven, rijtuigen en wagens wordt gerestaureerd en rijdend gepresenteerd op de 20 km lange lokaalspoorweg tussen Hoorn en Medemblik uit 1887, die compleet met de oorspronkelijke stations bewaard is gebleven. - See more at: http://www.museumstoomtram.nl/nl#.dpuf
De Museumstoomtram Hoorn-Medemblik vertelt over de geschiedenis van de stoomtram in Nederland. De collectie stoomtramlocomotieven, rijtuigen en wagens wordt gerestaureerd en rijdend gepresenteerd op de 20 km lange lokaalspoorweg tussen Hoorn en Medemblik uit 1887, die compleet met de oorspronkelijke stations bewaard is gebleven. - See more at: http://www.museumstoomtram.nl/nl#.dpuf